Το χρήμα είναι ιδέα!

Τι άλλο μπορεί να είναι; Τη στιγμή που δεν έχει αντίκρυσμα, μόνο ιδέα μπορεί να είναι. Παλιά, τα νομίσματα δεν ανήκαν στη σφαίρα της φαντασίας, μια μνα είχε αξία τόση όση είχε το χρυσάφι που κουβαλούσε πάνω της. Ενα τάλαντο αντιποσώπευε μια γήινη έκταση -νομίζω. Πριν το 1970 (περίπου, αν θυμάμαι καλά) το χρήμα είχε αντίκρυσμα χρυσάφι, μέχρι που ο Ντε Γκολ είχε τη φαεινή ιδέα να συσσωρεύει χρυσάφι στη τράπεζα της Γαλλίας. Πάνω που κόντεψε να μαζώξει όλο το χρυσάφι του κόσμου -υπερβολές, σχεδόν όλο, πάντως περισσότερο από όσο είχαν οι αμερικάνοι- ξύπνησε το αμέρικα που κυλιόταν στα μπαρ και έβγαλε φετφά ότι το χρυσάφι δεν αποτελεί πια αντίκρυσμα για το χρήμα και άρχισε -δειλά δειλά στην αρχή και με πολλή φόρα αργότερα- να τυπώνει πράσινα χαρτονομίσματα λες και ήταν διαφημιστικά φυλλάδια για πίτσες. Μετά από λίγο, ήρθε το 1973 με τη κρίση του πετρελαίου, αυτή που έσιαξε ο Κίσιντζερ ο ειρηνοποιός. Λίβανος γιοκ ως "Ελβετία της Ανατολής", κάηκε ολοσχερώς, ήταν κι ένα φιλαράκι καπετάνιος εκεί πέρα κι έβλεπε τις φωτιές και τηλεφώναγε κι εμείς εδώ πέρα αγωνιούσαμε, αλλά ήταν ο Παπ κι ο Πατ επάνω στα έδρανα της Εξουσίας και οι εφημερίδες τα μασάγανε και δε μαθαίναμε και πολλά, μόνο την ενημέρωση του καπετάνιου είχαμε. Πετρέλαιο το λοιπον ως αντίκρυσμα στο εξής, αυτός ήταν ο νέος άδηλος Νόμος. Βάλθηκαν οπότε τα αμερικανάκια να μαζώξουν όλο το πετρέλαιο του κόσμου και με κάθε μέσο: με το καλό, από τους σαουδάραβες, και με πόλεμο από τους "άλλους" που τους βάφτισαν "κακούς". Σήμερα, το πετρέλαιο δείχνει πως φυραίνει σιγά σιγά και όσοι βασίστηκαν πάνω του λέγανε να βρούνε τρόπους να το αντικαταστήσουν. Πάνω που ψάχναν το λοιπόν, πετιέται ένας και φωνάζει: «Και τί χρειάζεται το αντίκρυσμα;» Μόλις το άκουσαν αυτό πετάχτηκαν όλοι από καρέκλες, ντιβάνια, καναπέδες, σκαμνάκια, ξαπλώστρες, ένας πετάχτηκε από τη μπανιέρα του, και αλάλαξαν όλοι μαζί: «Γεια σου, ωρέ λεβέντη και φίνε καραμπουζουκλή! Εσένα θα σε κάνουμε άγαλμα μόλις αποθάνεις.» Και 'γώ περιμένω να δω ποιον θα αγαλματιάσουνε για να μάθω ποιος ήταν αυτός ο φοβερός εγκέφαλος που ανακάλυψε ότι το χρήμα είναι ιδέα. Ανακάλυψε, ναι, γιατί το χρήμα ανέκαθεν ιδέα ήταν...

Να γράψω κάτι τι και για τις τράπεζες, γιατί θα σκάσω λέμε.
Πριν από όχι και πολλά χρονάκια, ακόμα το 2000 είχαμε, οι τράπεζες μαζεύαν αποταμιευτές με καρότο τους μεγάλους τόκους για καταθέσεις προθεσμίας. Μέχρι και 30% μπορούσε να βγάζει κάποιος και να ζει μονάχα με την είσπραξη των τόκων. Μάλιστα. Αν θυμάμαι καλά, μια νεαρή τραπεζίτσα, η Χιος μπανκ, ανατόκιζε τα λεφτά των καταθετών κάθε μήνα και όχι κάθε εξάμηνο που κάναν οι πολλές και μεγαλύτερες τράπεζες. Ηξερα κόσμο που πουλήσαν χωράφια για να βάλουν τα λεφτά στη Χιος μπανκ, τρομάρα τους! Στο καπάκι, κάτι έγινε, και την ίδια χρονιά οι τόκοι κατρακύλησαν στα μονοψήφια νούμερα, πέσαν οι πύργοι κιόλας, πήγαν οι τόκοι στα ψιλά, δύο κόμμα κάτι και κλαίγαν μανούλες. Μερικοί αποφάνθηκαν ότι αυτό είναι καλό, να μη μένουν χρήματα μπουντρουμιασμένα, να βγουν στην αγορά, να πάρει η αγορά δύναμη, να ανοίξουν επιχειρήσεις οι συνταξιούχοι που τα στοιβάζαν εκεί μέσα στα τραπεζικά χρηματοκιβώτια, να πάει μπροστά ο κόσμος, κλπ κλπ, -όλα για καλό γίνονται πάντα ως φαίνεται. Τι να κάνει ο κοσμάκης; Σάματις μπορούσε να κάνει και τίποτα; Εγκλιματίστηκε στα νέα δεδομένα, ο κοσμάκης εγκλιματίζεται αντί να εγκληματεί, τα εγκλήματα αφήνει να τα κάνουν οι μεγάλοι και οι σοφοί -αυτούς ψηφίζει άλλωστε. Μικρύναν οι τόκοι, αλλά χρήμα δεν κυκλοφορούσε. Τι σκαρφίστηκαν οι τράπεζες τότε; Ελα μου ντε! Μιλάμε για τεράστια φαντασία! Εβγαλαν στο σφυρί μια σπέκουλα, τα διάφορα δάνεια, δάνεια εορτών, δάνεια ψώνιων -μη λείψει κανα σινιέ μπιλουζάκι από τις ψωνάρες και χαλάσει ο κόσμος- και άλλα πολλά δάνεια μικρά και σύντομα, να τ' αρπάζουν με συνοπτικές διαδικασίες, που λένε. Βγήκανε και οι κάρτες, να συμπληρώσουν τη κομπίνα των δανείων, μεγαλώσαν και τα δάνεια, γίνανε δάνεια για μεγάλες αγορές, π.χ. δάνεια για στήσιμο επιχειρήσεων, δάνεια για αγορά κατοικίας, και τέτοια. Χόντρυνε το παιχνίδι, έπαιξε πολλή ψυχολογία βλέπεις. Ο άνθρωπος γεννιέται με τη ρετσινιά ότι είναι, τάχα μου, ο εξυπνότερος όλων, ιδίως εκεί πέρα στο αμέρικα του αμερικάνικου ονείρου, που δίνει την ευκαιρία σε όλους να γίνουν ρότσιλδες στη θέση των ρότσιλδων και δε συμμαζεύεται. Μεγάλη εφεύρεση αυτό το όνειρο, είναι και ΤΟ όνειρο λέμε! Και είναι και μεταδοτικό, πανάθεμά το! Εχει ξαπλωθεί σε όλο σχεδόν τον πλανήτη, το βλέπουν και οι -ολιγαρκείς μέχρι πρότινος- κινέζοι σήμερα... Μόνο που ξυπνά ξεβράκωτος όποιος επιμένει σταθερά να το βλέπει και στο ξύπνιο του.

Μέσα σε λιγότερο από οχτώ χρονάκια, οι ζάπλουτες τράπεζες δείξαν σημεία φαλιρίσματος. Πώς να πιστέψω όμως ότι αυτά τα σημεία είναι αληθινά; Οι αριθμοι είναι νούμερα και τα νούμερα μαγειρεύονται, αλλιώς πώς μπορούν και υπάρχουν π.χ. διπλά βιβλία; Και μη πει κανείς ότι δεν υπάρχουν, θα πέσει φωτιά να τον κάψει, εδώ θέλει προσοχή στο πώς εκφραζόμαστε, έτσι; Γιατί λοιπόν να μην έχουν οι τράπεζες διπλά (και τριπλά, και τετραπλά άμα λάχει) βιβλία; Ποιος με βεβαιώνει εμένα ότι όλα τα μπικικίνια που κονόμησαν από κάρτες, δάνεια και καρτοδάνεια, κλπ κλπ, -και κατασχέσεις, μη το ξεχνούμε αυτό- είναι χαμένα; Και γιατί πρέπει να ξαναπληρώσει ο κοσμάκης -μέσα από τους φόρους που πληρώνει στη κυβέρνησή του- τα σπασμένα των τραπεζών; Αν είναι σπασμένα φυσικά, που δεν το πιστέυω καθόλου, μα καθόλου. Τι να πιστέψω δηλαδή; Οτι ένα μάτσο ηλίθιοι διοικούσαν τόσα χρόνια και αιώνες τις τράπεζες; Ε, δεν είμαστε καλά!

Κάποιο άλλο κόλπο βρίσκεται πίσω από όλα αυτά τα περί κρίσης του τραπεζικού συστήματος και άλλα φούμαρα, θυμηθείτε το. Μια και γνωρίζω καλά από φουμέρνειν, μπορώ να υποψιαστώ τα εξής: ή οι τράπεζες τακιμιάσανε με την εξουσία -κυβερνήσεις, κλπ- και θέλουν να ελέγχουν απολύτως τον κοσμάκη μέσω των οικονομικών του συναλλαγών, ή θέλουν όλη την εξουσία δική τους και να κυβερνήσουν ξεκάθαρα αυτές οι ίδιες. Το χρήμα, έτσι κι αλλιώς, αντίκρυσμα δεν έχει, μια ιδέα είναι. Τι χάρτινο, τι μεταλλικό, τι πλαστικό, τι άυλο που κυκλοφορεί σαν αεράκι φρέσκο και μέσα στο ίντερνετ... ΤΟ ΧΡΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΙΔΕΑ, για σκεφτείτε το...

(Το κειμενάκι γράφτηκε ατάκα κιεπιτόπου εδεπά και μου πήρε σχεδόν μια ωρίτσα. Δεν υπάρχει ένας τραπεζίτης να βάλει το νιονιό του να σκεφτεί μια ωρίτσα μονάχα; Μόνε να λογαριάζει ξέρει; Από τα μετρημένα τρώει ο λύκος, λέει η σοφή παροιμία!)