Ο φόβος φυλάει τα έρημα*

Εχει δίκιο η παροιμία; Ο φόβος, κάπου διάβασα, ερεθίζει κάποιους αδένες που εκλύουν μια μυρωδιά και με αυτό τον τρόπο γίνεται αντιληπτός από εκείνον ακριβώς που φοβάται ο φοβισμένος. Ετσι, κατά κάποιο τρόπο, το θύμα προκαλεί το δράστη. Η μυρωδιά δεν είναι οσφρήσιμη από ανθρώπους, αλλά τα ζώα -όπως π.χ. ο σκύλος- την καταλαβαίνουν. Μεταξύ ανθρώπων ο φόβος λειτουργεί κάπως ως χημική αντίδραση, όπως επίσης και ο έρωτας!

Οταν ο φόβος υπάρχει ως συναίσθημα βαθειά ριζωμένο, η λογική δυσκολεύεται να το ξερριζώσει. Μακάρι να μπορούσα να μάθω στα παιδιά όλου του κόσμου να μη το νοιώθουν -τουλάχιστον για συνανθρώπους. Το μόνο που μου προξενεί μια ανατριχίλα ειναι οι κατσαρίδες. Ε, για να υπάρχει κάτι να φοβάμαι.

Ιστορία 1η:

Πριν μερικά χρόνια (5-6) είχα περπατήσει σε κακόφημες (τώρα) γειτονιές της Αθήνας -πίσω από το Δημαρχείο, κλπ- με ένα νεαρό γερμανό συνάδελφο, θέλοντας να τον ξεναγήσω με ένα ιδιαίτερο τρόπο στη παλιά εικόνα της πρωτεύουσας. Του έδειχνα τις ταμπέλες των δρόμων με τα αρχαία ονόματα, εκείνος δεν γνώριζε ούτε τον Αριστοτέλη, πόσο μάλλον το Σωκράτη και το Μένανδρο! Κάποια στιγμή σφίχτηκε στο μπράτσο μου τρομαγμένος και «πάμε να φύγουμε από δω, θα μας ορμήξουν» μου είπε, αλλά δεν μπόρεσα να τον καταλάβω. Αργότερα, σε ένα καφενεδάκι στον ημιόροφο ενός κτιρίου εκεί κοντά -ήθελε επειγόντως καφέ- τον ρώτησα γιατί ήθελε να φύγουμε τόσο γρήγορα, ήθελα να του δείξω και άλλα παλιά κτίρια, και μου απάντησε «μα δεν είδες πώς γυαλίζαν τα μάτια τους;»

Τον πήγα στα χασάπικα της Βαρβακείου για φαγητό, αλλά και εκεί τον τρόμαζαν οι φωνές των χασάπηδων που κραδαίναν τους μπαλντάδες τους! Τελικά, έφαγε μια σουπίτσα και στανιάρησε. Περιττό να πω ότι δεν ξανάρθε Ελλάδα.

Ιστορία 2η:

Πριν από καιμιά δεκαριά χρονάκια, είχα γνωρίσει στη Κρήτη ένα νεαρό γερμανό, που είχε αποφασίσει να γίνει έλληνας και μάλιστα κρητικός, είχε αλλάξει και το όνομά του το μικρό και είχε εξελληνίσει το γερμανικό του επίθετο. Ηταν φωτογράφος και η εργασία του βρισκόταν σε κάποια χώρα αφρικανική, όπου τραβούσε φωτογραφίες και τις πούλαγε σε περιοδικά σε όλο τον κόσμο.

Μου μιλούσε πολύ θερμά για τους ανθρώπους "εκεί κάτω" -όπως έλεγε- πόσο υποφέρουν και πόσο υπεύθυνοι είμαστε όλοι οι ευρωπαίοι γι αυτή την κατάντια των λαών της Αφρικής. Παράλληλα με την εργασία του, είχε αναλάβει κάτι δύσκολο: να κάνει μαθήματα τέχνης σε αφρικανόπουλα. Οχι να τους δείχνει έργα δυτικού τύπου και τέτοια, αλλά να τους εκθειάζει το δικό τους πολιτισμό, τα δικά τους έργα, τα οποία είχαν διδαχτεί επί γενιές ολόκληρες (από ιεραπόστολους και άλλους "καλούς" ανθρώπους) να υποτιμούν.

Εφταναν να θαυμάζουν ένα γυάλινο μπουκάλι δυτικού αναψυκτικού (ναι, το γνωστό είναι!) περισσότερο από ένα πανέμορφο αφρικάνικο ξυλόγλυπτο. Οπότε, έβαλε τα μεγάλα μέσα: τους έδειξε ένα βιβλίο με γλυπτά του Πικάσο, λέγοντας πόσο ο καλλιτέχνης -όπως ο ίδιος δήλωνε- είχε επηρεαστεί από την τέχνη των αφρικανών. Ακόμα και μετά από αυτό, καθώς μου είπε, τα παιδιά δυσπιστούσαν. Τόσο διαβρωμένο είναι το πνευματικό τους υπόβαθρο, τόσο πολύ υποτιμούν τον πολιτισμό τους, τη χώρα τους, κατ' επέκταση τον εαυτό τους.

Πριν ξαναφύγει για Αφρική, μου έδειξε μια αφίσα με παιδικά μάτια λέγοντας «ξέρεις τι σκέφτομαι;» του απάντησα ότι σίγουρα δε βλέπει την ώρα να ξαναντικρύσει αυτά τα μάτια, αλλά μου είπε «όχι, σκέφτομαι πως ούτε τα μισά από αυτά τα μάτια δεν θα ξαναδώ γιατί θα έχουν πεθάνει». Αυτή τη φράση έχω στο νου μου όταν βλέπω μάτια να γυαλίζουν. Είναι ο πόθος για κάτι καλύτερο και υψηλότερο από εκείνο που έχουν που τα κάνει να λάμπουν -ίσως και από θαυμασμό για μας, που, όπως νομίζουν, τα έχουμε όλα!

..άλλωστε, ο φθόνος είναι ένα συναίσθημα που ευδοκιμεί μεταξύ εχόντων και κατεχόντων..
Ενας φτωχός και πεινασμένος δεν έχει την πολυτέλεια να φθονεί.

-->> τον πρώτο γερμανό τον θυμήθηκα γράφοντας ένα σχόλιο στο βυτίο.
-->> μόλις θυμήθηκα τον πρώτο, καπάκι ήρθε στη σκέψη μου ο δεύτερος! αλλά δεν συνέχισα το σχόλιο, προτίμησα να γράψω αυτό το ποστ.
-->> και οι δυο είναι άντρες της ίδιας ηλικίας περίπου -30 με 35 χρονών την εποχή των ιστοριών που διηγούμαι- και οι δυο από μια χώρα με ιδιαίτερα προγραμματισμένο τρόπο ζωής, και οι δυο υπηρετούν τις τέχνες: ένας αρχιτέκτονας και ένας φωτογράφος.
-->> και όμως, διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους!

* Η παροιμία έχει την έννοια ότι όποιος είναι μόνος καλά κάνει και φοβάται για να έχει το νου του να προφυλάγεται. Ετσι νομίζω. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι διαφορετικό, ας ενημερώσει.