Μια δυσάρεστη προφητεία που επιβεβαιώνεται

Πόση θλίψη προκαλεί η εκπλήρωση μιας δυσμενούς προφητείας; Αραγε, μαθαίνουμε από τα λάθη μας ή θα εξακολουθήσουμε να δικαιολογούμε και εμπιστευόμαστε ό,τι και όποιον εμπιστευόμαστε μέχρι τώρα; Πολλοί έλεγαν και έγραφαν διαφορα -τότε, πριν μπούμε στην ευρωζώνη- και προβληματιζόντουσαν σχετικά, αλλά ο λαός «άλλα ήξερε και άλλα εμπιστευόταν». Ισως και να μην είναι και τόσο "σοφός" όπως τον κολακεύουν μερικοί μερικοί -προεκλογικά, πάντα. Μετά, αργότερα, του πασαρουν το λογαρισμό και ο "σοφός" και "άρχοντας" λαός, τι να κάνει, πληρώνει. Το θέμα είναι ΜέΧΡΙ ΠόΤΕ... κλικ!-->>

Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ & Η ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΑΠΑΤΩΝ - Εισήγηση στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής για τον «Προϋπολογισμό έτους 1997»
08/12/1996

Απόσπασμα από Εισήγηση Γιάννη Δραγασάκη στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων για τον «Προϋπολογισμό έτους 1997» (Κατατέθηκε Δεκέμβριο 1996)


ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΑΣΤΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ
ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΑΠΑΤΩΝ

1. Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Από ουσιαστική άποψη, το ακολουθούμενο πλαίσιο πολιτικής έχει αποτύχει στον κεντρικό του στόχο. Η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται καν στην πρώτη ομάδα των προς αξιολόγηση χωρών.

Το γεγονός αυτό, αντί να αξιολογηθεί και αξιοποιηθεί ως αφετηρία ενός προβληματισμού για τα αίτια της αποτυχίας, αποσιωπάται επιμελώς και από τα δύο κόμματα που είναι συνυπεύθυνα αυτής της πολιτικής.

Η προσπάθεια που καταβάλλεται τώρα, αποβλέπει στην παράταση των αυταπατών, είτε με επιμονή στο υφιστάμενο πρόγραμμα σύγκλισης (ΠΑΣΟΚ), είτε με ένα νέο πρόγραμμα σύγκλισης (ΝΔ). Το κοινό πλαίσιο που γέννησε τα αδιέξοδα δεν αμφισβητείται αλλά συντηρείται, με μοναδικό επιχείρημα, αυτή τη φορά, το ενδεχόμενο να μην αξιολογηθούν τελικά τα κριτήρια του Maastricht με αυστηρότητα, αλλά να συνεκτιμηθούν και πολιτικές παράμετροι.

2. Η ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΑΠΑΤΩΝ

Αυτή η συντήρηση των αυταπατών στηρίζεται σε μία συνειδητή παραπληροφόρηση της Ελληνικής κοινωνίας σχετικά με το κοινό νόμισμα, τις προϋποθέσεις συμμετοχής σ’ αυτό και τις συνέπειες από τη συμμετοχή ή μη σ’ αυτό.

Η εισηγητική έκθεση, συγκεκριμένα, επισημαίνει μόνο τα οφέλη από τη δημιουργία του “Ευρώ”. Κατ’ αυτήν θα υπάρξουν μόνο οφέλη. Οφέλη για όλους. Όλες τις χώρες, όλες τις κοινωνικές τάξεις.

Αν επομένως μια χώρα μπει στο κοινό νόμισμα έστω και με “πολιτικό μέσο” θα μπορεί να απολαύσει αυτά τα οφέλη.

Αυτή η εξιδανίκευση του “Ευρώ” και η απόκρυψη των πραγματικών διαστάσεων αυτών των σημαντικών εξελίξεων υπερβαίνει τα όρια της συνήθους “προπαγάνδας”. Θίγει θεμελιώδη δικαιώματα πληροφόρησης του Ελληνικού λαού σε θέματα κορυφαίας σημασίας για το μέλλον του και ανάγεται σ’ ένα πρόβλημα δημοκρατικής τάξης και πολιτικής ευθύνης.

3. ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ

Εφ’ όσον τελικά επικρατήσει η αυστηρή ερμηνεία των κριτηρίων, η Ελλάδα δεν μπαίνει ούτε με τη δεύτερη ομάδα στο κοινό νόμισμα. Κι όχι μόνο θα βρεθεί εκτός αλλά και θα είναι μ’ ένα λαό εξουθενωμένο από την πολύχρονη λιτότητα, με μία παραγωγική βάση συρρικνωμένη, από την εγκατάλειψη μιας πολιτικής μονόπλευρα προσανατολισμένης στη δημοσιονομική προσαρμογή.

Εφ’ όσον πάλι επικρατήσει η πολιτική ερμηνεία των κριτηρίων και η Ελλάδα γίνει τελικά αποδεκτή, (με ποιές υποχωρήσεις και παραχωρήσεις;) χωρίς να έχει επιτύχει αξιόλογες επιδόσεις στο πεδίο της πραγματικής σύγκλισης, η επιβίωσή της στο πλαίσιο του Ευρώ θα είναι προβληματική, θα έχει τεράστιο κόστος για την κοινωνία, την εγχώρια παραγωγική της βάση και την απασχόληση. Το σενάριο αυτό δεν μπορεί να αποκλεισθεί αλλά και αν επικρατήσει δεν είναι εξασφαλισμένο ότι θα περιλαμβάνει και την Ελλάδα.

Ασφαλώς, εφ’ όσον το κοινό νόμισμα δημιουργηθεί και οι περισσότερες χώρες πάρουν μέρος σ’ αυτό, η αποχή της Ελλάδας θα είναι προβληματική. Ακριβώς γι’ αυτό, η υπόθεση αυτή δεν μπορεί να αφήνει κανέναν αδιάφορο. Ταυτόχρονα, όμως, εάν οι χώρες που συμμετέχουν στο κοινό νόμισμα δε συγκλίνουν ως προς την παραγωγικότητά τους, οι ανισότητες μεταξύ τους θα τείνουν να διευρυνθούν αν δεν υπάρξουν άλλοι αποτελεσματικοί αντισταθμιστικοί μηχανισμοί ανακατανομής πόρων υπέρ πιο αδύνατων χωρών και περιοχών.

Εκείνο που εμείς με έμφαση και επιμονή προσπαθούμε να γίνει κατανοητό, είναι ότι η συμμετοχή μας στο κοινό νόμισμα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τεχνάσματα, προσχήματα ή μόνο με δημοσιονομικές προσαρμογές, αλλά με όρους πραγματικών οικονομικών επιδόσεων και κοινωνικών αντοχών. Μια χώρα σαν την Ελλάδα, είτε μέσα στο κοινό νόμισμα, είτε έξω απ’ αυτό δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς να εκσυγχρονίσει τις κρατικές και τις διοικητικές της δομές, χωρίς να κατακτήσει ένα νέο πρότυπο παραγωγικής εξειδίκευσης, ενισχύοντας ταυτόχρονα την κοινωνική της συνοχή.

Αυτές είναι ακριβώς οι προτεραιότητες που ενώ ενοποιούν όλα τα ενδεχόμενα, και καθιστούν τη χώρα ικανή να ανταποκριθεί στη ρευστότητά τους, είναι αυτές που κατ’ εξοχήν απουσιάζουν ή υποβαθμίζονται στο πλαίσιο της ασκούμενης πολιτικής.

4. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ

Η κυβέρνηση προβάλλει τον κίνδυνο της απομόνωσης. Όπως δείξαμε, όμως, χωρίς βιώσιμη οικονομία, είτε μέσα, είτε έξω από το κοινό νόμισμα, η Ελλάδα θα είναι στο περιθώριο, αφού είτε δεν θα μπει (με τα αυστηρά κριτήρια), είτε και αν μπει (με πολιτικά κριτήρια), δεν θα μπορεί να μείνει ως βιώσιμη οικονομία για πολύ.

Το κλειδί, συνεπώς, δεν είναι το μέσα ή το έξω από το κοινό νόμισμα, αλλά η παραγωγική ανασυγκρότηση και η νέα εξειδίκευση της οικονομίας, η αναδιοργάνωση του κράτους και η ενίσχυση της συνοχής της κοινωνίας. Με αυτές τις προϋποθέσεις, η χώρα μας θα είχε τις αντικειμενικές προϋποθέσεις και να μπει και να αντέξει, να διαπραγματευτεί, να διεκδικήσει, να επιβιώσει υπό διάφορα σενάρια εξελίξεων.

5. Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

Ο πραγματικός κίνδυνος λοιπόν είναι να χαθεί και το υπόλοιπο αυτής της δεκαετίας με μια πολιτική εκτροπή από τις πραγματικές προτεραιότητες και τα πραγματικά προβλήματα. Η δεκαετία του ’90 αντί να είναι μία δεκαετία προώθησης των ώριμων μεταρρυθμίσεων στο κράτος, την οικονομία και την κοινωνία, που θα οδηγούσε σε μία βιώσιμη ανάπτυξη, αντί να αξιοποιείται η Ευρωπαϊκή πρόκληση ως ένας παράγοντας κινητοποίησης και ενεργοποίησης, εξελίσσεται σε μια ακόμη χαμένη δεκαετία που κυριαρχείται από τις δυνάμεις της αδράνειας, το αντι-μεταρρυθμιστικό πνεύμα, τις στενές περιοριστικές πολιτικές λιτότητας που έχουν ήδη εξαντλήσει τις αντοχές της κοινωνίας.

Ο προϋπολογισμός ’97 αποτελεί έναν ακόμη προϋπολογισμό συντήρησης αυτής της αποτελμάτωσης και ανακατανομής της μιζέριας που αυτή παράγει.

_________________________________
ΣΗΜ.1. Τί έλεγε διαφορετικό από αυτά που ακούμε σήμερα; Μόνο που τα έλεγε πάνω από δώδεκα ολόκληρα χρόνια νωρίτερα και -ίσως ή μάλλον- τότε είχαμε ακόμα καιρό...
ΣΗΜ.2. Ενδεικτικά, ανεβάζω αυτο το κείμενο -υπάρχουν και άλλα. Τα τονισμένα κομμάτια του κειμένου είναι από δική μου πρωτοβουλία.