Στα μέσα του 18ου αιώνα η Βρετανική Αυτοκρατορία πλησίαζε στο απόγειο της δύναμής της σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Βρετανία, από τότε που δημιουργήθηκε η Κεντρική ιδιωτική Τράπεζα της Αγγλίας, είχε συμμετάσχει σε τέσσερις πολέμους στην Ευρώπη. Το κόστος παραήταν υψηλό. Το Βρετανικό Κοινοβούλιο, για να υποστηρίξει οικονομικά αυτούς τους πολέμους, δανείστηκε τεράστια ποσά από την Τράπεζα.
Στα μέσα του 17ου αιώνα, το χρέος της βρετανικής κυβέρνησης έφτανε στο υπερβολικό για την εποχή ποσό των 140.000.000 λιρών. Οπότε, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ψηφίσει ένα πρόγραμμα αύξησης των δημοσίων εσόδων μέσω των αμερικανικών αποικιών, ώστε να μπορέσει να πληρώσει τους τόκους των δανείων στην Τράπεζα. Ομως, στην Αμερική η κατάσταση ήταν διαφορετική. Η μάστιγα μιας ιδιωτικής κεντρικής τράπεζας δεν είχε χτυπήσει ακόμη.
Εδώ, στη Φιλαδέλφεια, βρίσκεται το κτίριο της Ανεξαρτησίας, όπου υπογράφτηκε η διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και το Σύνταγμα της Αμερικής. Στα μέσα του 17ου αιώνα, η προεπαναστατική Αμερική εξακολουθούσε να είναι σχετικά φτωχή. Υπήρχε μια σοβαρή έλλειψη χρυσών και ασημένιων νομισμάτων για χρήση στο εμπόριο και την αγορά αγαθών. Ετσι, οι πρώτοι αποικιστές αναγκαστικά οδηγήθηκαν σε πειραματισμούς, εκδίδοντας το δικό τους τοπικό χαρτονόμισμα. Μερικοί από αυτούς τους πειραματισμούς στέφθηκαν με επιτυχία.
Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος υπήρξε από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της έκδοσης αποικιακού νομίσματος. Το 1757 ο Φραγκλίνος στάλθηκε στο Λονδίνο. Κατέληξε να παραμείνει δεκαοκτώ χρόνια, σχεδόν μέχρι την έναρξη της Αμερικανικής Επανάστασης. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Αμερικανικές αποικίες άρχισαν να εκδίδουν δικό τους νόμισμα. Ονομάστηκε “αποικιακό πορτοφόλι” (χαρτονόμισμα ανάγκης) και η προσπάθεια ήταν πολύ επιτυχημένη. Το αποικιακό νόμισμα προσέφερε ένα αξιόπιστο μέσο συναλλαγής και ακόμη βοήθησε στη δημιουργία ενός αισθήματος ενότητας ανάμεσα στις αποικίες.
Θυμηθείτε, τα περισσότερα αποικιακά νομίσματα ήταν απλώς χαρτί, αλλά αποτελούσαν ελεύθερο χρέους νόμισμα που είχε εκδοθεί προς το δημόσιο συμφέρον και δεν υποστηριζόταν από την ύπαρξη αποθεματικών χρυσού και αργύρου. Με άλλα λόγια, ήταν ένα “πραγματικό χαρτονόμισμα”, ένα νόμισμα εξουσιοδότησης.
Μια μέρα, οι αξιωματούχοι της Τράπεζας της Αγγλίας ρώτησαν τον Φραγκλίνο πώς μπορούσε να ερμηνεύσει την πρόσφατη οικονομική άνθιση των αποικιών. Χωρίς δισταγμό τους απάντησε:
- “Είναι απλό. Στις αποικίες εκδίδουμε το δικό μας νόμισμα που ονομάζεται “αποικιακό πορτοφόλι”. Εκδίδουμε την κατάλληλη αναλογία που απαιτείται από το εμπόριο και τη βιομηχανία, ώστε να είναι δυνατή η άνετη ανταλλαγή των προϊόντων ανάμεσα στον παραγωγό και στον καταναλωτή.. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε για μας το δικό μας νόμισμα, ελέγχουμε την αγοραστική του δύναμη και δεν έχουμε να πληρώνουμε σε κανέναν τόκους.”
Αυτό ήταν απλώς κοινή λογική για τον Φραγκλίνο. Μπορείτε όμως να φανταστείτε τον αντίκτυπο που προκάλεσε στην Τράπεζα της Αγγλίας. Η Αμερική είχα ανακαλύψει το μυστικό του χρήματος και αυτό το Τζίνι έπρεπε να επιστρέψει στο μπουκάλι του το συντομότερο δυνατόν. Το αποτέλεσμα ήταν να ψηφίσει το Κοινοβούλιο, επι τροχάδην, το Νόμο του 1764 περί Νομίσματος, ο οποίος απαγόρευε στους αξιωματούχους των αποικιών να εκδίδουν το δικό τους νόμισμα και τους διέταξε να πληρώσουν όλους τους μελλοντικούς φόρους με χρυσά ή αργυρά νομίσματα. Με άλλα λόγια, υποχρέωνε τις αποικίες να ενταχθούν στο πρότυπο του χρυσού και του αργύρου.
Οσοι πιστεύουν ότι ένα πρότυπο χρυσού είναι η λύση για τα σύγχρονα προβλήματα της Αμερικής, ας δουν τι συνέβη στην Αμερική μετά την ψήφιση του Νόμου περί Νομίσματος του 1764. Ο Φραγκλίνος στην αυτοβιογραφία του σημειώνει:
- “Μέσα σε ένα χρόνο βρεθήκαμε στην ανάστροφη κατάσταση, που σήμαινε τον τερματισμό της οικονομικής άνθισης και την απαρχή μιας βαθειάς οικονομικής ύφεσης, που οδήγησε στρατιές ανέργων στους δρόμους των αποικιών.”
Ο Φραγκλίνος ισχυρίζεται ότι αυτή ήταν η κύρια αιτία της Αμερικανικής Επανάστασης. Οπως γράφει στην αυτοβιογραφία του:
- “Οι Αποικίες ευχαρίστως θα είχαν αποδεχτεί έναν μικρό φόρο στο τσάι ή και σε άλλα προϊόντα, αν η Αγγλία δεν τους είχε απαγορεύσει την έκδοση του χαρτονομίσματός τους, που δημιούργησε ανεργία και δυσαρέσκεια. Η ανικανότητα των αποίκων να αποκτήσουν τη δύναμη της έκδοσης των χρημάτων τους σε μόνιμη βάση, απαλλαγμένοι από τα χέρια του Γεωργίου του Γ’ και των διεθνών τραπεζιτών, αποτέλεσε την πρωταρχική και βασική αιτία του Αμερικανικού εμφύλιου πολέμου.”
Την ώρα που ρίχνονται οι πρώτοι πυροβολισμοί στο Λέξιγκτον της Μασαχουσέτης, στις 19 Απριλίου 1775, οι αποικίες είχαν αποστραγγιστεί από χρυσά και αργυρά νομίσματα, εξαιτίας της Βρετανικής φορολογίας. Το αποτέλεσμα ήταν να μην έχει άλλη επιλογή η ηπειρωτική κυβέρνηση, από το να εκδώσει το δικό της χαρτονόμισμα για να στηρίξει οικονομικά τον πόλεμο.
Στην αρχή της Επανάστασης, το Αμερικανικό αποικιακό απόθεμα χρήματος έφτανε τα 12.000.000 δολάρια. Με το τέλος του πολέμου ήταν κοντά στα 500.000.000 δολάρια. Είχε όμως ως αποτέλεσμα ότι το χρήμα ουσιαστικά είχε γίνει άχρηστο. Τα παπούτσια πωλούνταν προς 5.000 δολάρια το ζευγάρι. Το σύστημα του αποικιακού νομίσματος είχε επιτυχία γιατί εκδιδόταν μόνο το απαραίτητο για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Οπως παραπονιόταν ο Τζωρτζ Ουάσιγκτον:
- “Μια άμαξα γεμάτη χρήματα μόλις και μετά βίας θα εξαγόραζε μια άμαξα γεμάτη προμήθειες για το στρατό.”
Σήμερα, αυτοί που υποστηρίζουν ένα νόμισμα βασισμένο στον κανόνα του χρυσού, επικεντρώνονται σε αυτή την περίοδο κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, για να αποδείξουν τα κακά του “πραγματικού χαρτονομίσματος”. Αλλά, θυμηθείτε ότι το ίδιο νόμισμα είχε δουλέψει τόσο καλά για είκοσι χρόνια, κατά τη διάρκεια της ειρήνης, ώστε η Τράπεζα της Αγγλίας ζήτησε από το Κοινοβούλιο να το κηρύξει παράνομο.
(από περίπου 33’:10’’ μέχρι το 39’:51’’)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου