Συμπληρώνοντας την προσπάθεια παραλληλισμού των εποχών, ελπίζοντας όμως πως όλο και κάτι μπορεί να πάει καλύτερα, τοποθετώ ένα μικρό λιθαράκι.Διαβάζοντας τα λόγια του Αχιλλέα προς τον Οδυσσέα στην Ιλιάδα σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα, απομόνωσα μερικές φράσεις απο το αρχαίο κείμενο, που θα μπορούσαν να είναι και σύγχρονες. Πρώτα πρώτα, για την ευθύτητα και την υποκρισία και για την κοινή μοίρα των θνητών:
-----------------------------------------
«...καλύτερα να πω απροκάλυπτα τι σκέφτομαι και τι θα γίνει,
για να μη σκούζετε άσκοπα από 'δω κι απο 'κει.
Θάνατο μου μυρίζει αυτός που άλλα σκέφτεται και άλλα λέει.
Ακου λοιπόν τι μου φαίνεται κατάλληλο για την περίσταση.
Ούτε ο Αγαμέμνονας, ούτε οι άλλοι Δαναοί - νομίζω - θα με πείσουν,
αφού έμαθα πια πως ο ακατάπαυστος αγώνας δέν υπήρξε ποτέ αντικείμενο τιμής.
Ιδιο μερίδιο καρπώνεται εδώ αυτός που πολεμά
κι αυτός που κρύβεται στην αθλιότητά του,
ίδια τιμή ο γενναίος κι ο δειλός, ίδιο θάνατο ο μαχητής κι ο λιποτάχτης.
-----------------------------------------
Μετά, αφήνει ένα υπονοούμενο για την κυριαρχία των γυναικών, που -κατά τη γνώμη μου- αναφέρεται στην καταναλωτική κοινωνία της εποχής και την εφήμερη «ανάγκη» για υλικά αγαθά:
-----------------------------------------
...πείνασαν οι νύχτες μου τόν ύπνο και λαχάνιασαν αίμα οι μέρες μου,
σε αγώνες αντρών για την κυριαρχία γυναικών.
-----------------------------------------
Υστερα, αναφέρεται στην προσφορά και την υποταγή προς τους ισχυρότερους ή τους ονομαζόμενους αρχηγούς, με τη δέουσα περιφρόνηση. Μήπως και σήμερα έχει αλλάξει τίποτα; Αλλους βάζουν μπροστά οι δυνατοί να διεκδικούν στο όνομά τους.
-----------------------------------------
Δώδεκα πόλεις θέρισαν τα καράβια μου σ' ολόκληρη τη γη,
κι έντεκα όργωσαν τα πόδια μου εδώ στην Τροία.
Πάντα αποσπούσα ό,τι πολυτιμότερο και πάντα στον Αγαμέμνονα το έδινα.
Στον Ατρείδη! Να μένει εκείνος στα μετόπισθεν, κοντά στα γρήγορα καράβια,
έτοιμος για τη μοιρασιά: λίγα στους άλλους, πολλά στον εαυτό του,
ορισμένα σε αρχηγούς και βασιλιάδες. Τα διατηρούν ακόμη.
-----------------------------------------
Κατόπιν, μια σκέψη του ποιητή εξαιρετικά τολμηρή: Αμφισβητεί έμμεσα την πραγματική αιτία του πολέμου!
-----------------------------------------
Ομως οι Αργείοι γιατί να πολεμούν τους Τρώες;
Γιατί συγκέντρωσε τόσο στρατό και τον οδήγησε εδώ,
αν όχι για της Ελένης τα υπέροχα χτενίσματα;
-----------------------------------------
Και, αφού παραπονεθεί για τα προσωπικά του πάθη, την αδικία που θεωρεί πως τον έχει πληγώσει, καταλήγει με την παραίνεση να ειπωθούν τα λόγια του δυνατά και φανερά, ώστε να μη παρασυρθούν και άλλοι όπως εκείνος παρασύρθηκε:
-----------------------------------------
...η εξουσία του Ατρείδη Αγαμέμνονα στάθηκε ατίμωση για μένα.
Οπως τα λέω να του τα πείτε, ακούτε; Φανερά!
Ν' αγανακτήσουν οι Αχαιοί και ν' αμυνθούν,
όταν επιχειρήσει να εξαπατήσει κι άλλο Δαναό.
Γιατί είναι πάντα εξοπλισμένος με την αναίδειά του.
-----------------------------------------
Συνεχίζει με τον ανατρεπτικό στίχο περί της λογικής του Δία, κάτι που παραπέμπει ευθέως -κατά τη γνώμη μου- στη σημερινή αντίληψη περί της συναισθηματικής νοημοσύνης (EQ), που θεωρεί ικανούς για επιτυχία εκείνους που τη διαθέτουν, περισσότερο απο εκείνους που έχουν ανεπτυγμένη τη λογική νοημοσύνη (IQ). Ο Δίας αναφέρεται και στο ΦΙΛΟΚΤΗΤΗ του Σοφοκλή ως φορέας της δύναμης, μέσω της λογικής.
-----------------------------------------
Δε θα του δώσω άλλην ευκαιρία να με παγιδεύσει σε λόγια.
Φτάνει! Ας πάει να χαθεί, αφού τον τρέλανε του Δία η λογική.
Τα δώρα του σιχάματα: μια τρίχα σε μαλλιαρό κεφάλι.»
-----------------------------------------
(Ιλιάδος Ι, 309-378) τμήμα απο την εισαγωγή στο έργο του για τον Αρχίλοχο «ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΡΥΨΑΛΑ»
__________________________________
Επανέρχομαι για να δηλώσω την απορία μου, πως είναι δυνατό δηλαδή τα ίδια πράγματα να προβληματίζουν τους ανθρώπους επι τόσες χιλιάδες χρόνια και να μην έχει δοθεί/βρεθεί ακόμα κάποια λύση. Πως είναι δυνατό να "τουμπάρεται" ο αγνός πολεμιστής (και στη ζωή, όχι μόνο στον καθαυτό πόλεμο) που προσωποποιείται στον Αχιλλέα, απο τους δολοπλόκους σοφιστές που βρίσκουν το πρόσωπό τους στον Οδυσσέα.
Δεν αρνούμαι πως θαυμάζω και'γω τον Οδυσσέα για την καπατσωσύνη του και την τελική του επιτυχία να ολοκληρώσει το ταξίδι του και να φτάσει στην Ιθάκη, κάτι που ο αγνός Αχιλλέας δεν πέτυχε -τον έφαγε το μαύρο χώμα.
Ποια είναι τα πρότυπά μας σήμερα; Εχουν αλλάξει; Τι θα ήταν το καταλληλότερο αντίδοτο στη μανία για εξουσία; Σκέφτομαι πως ίσως ο αποπροσανατολισμός απο τη διαρκή μάχη (και στην καθημερινή ζωή) θα έδινε κάποια λύση. Με ασχολίες και στροφή προς θέματα και ενδιαφέροντα μακριά απο ό,τι προκαλεί τον ανταγωνισμό και κοντά σε ό,τι προσφέρει πηγές χαράς διαφορετικές εντελώς απο εκείνες που βασικό χαρακτηριστικό τους έχουν την κατοχή υλικών πραγμάτων.
Αν λογική είναι ο τρόπος των ισχυρών, προτιμώ να είμαι τρελλή.
Αν ζωή είναι ο φόβος του θανάτου, προτιμώ να είμαι νεκρή.
__________________________________
ΣΗΜ. όλα αυτα απο μια διαδικτυακή συζητηση που εγινε στις 15 Αυγούστου 2003
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου