ΠΕΡΙ ΠΑΡΕΛΑΣΕΩΝ

ΖΗΤΩ!

Εγώ πάντως εξακολουθούσα να
βλέπω τον επερχόμενο μεσαίωνα
με φάλαγγες πιστών με αργυρά
δισκοπότηρα αφρίζοντα αίμα με
σημαιοστολισμούς και παρελάσεις.

Μ. Κατσαρός
(Κατά Σαδδουκαίων)

Κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και μετά από νικηφόρα έκβαση πολέμου, ο Αυτοκράτορας (ή ο στρατηγός) οργάνωνε το θρίαμβό του, που ήταν η θριαμβευτική είσοδος του νικητή στη Ρώμη και στη συνέχεια πορεία προς το Καπιτώλιο σύμφωνα με μία ορισμένη διάταξη (συγκλητικοί και άρχοντες, το άρμα του νικητή-θριαμβευτή, μουσικοί - τραγουδιστές, το στράτευμα, τα λάφυρα και οι αιχμάλωτοι) και τελετουργία (θυσίες και προσφορά δώρων στο Δία) (δ. «θρίαμβος», Μεγάλη Σοβιετική Εγκυλοπαίδεια).

Οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, για να τιμήσουν τον Ηράκλειο μετά τις νικηφόρες εκστρατείες κατά των Περσών (προαιώνιων εχθρών του Ελληνισμού) του ετοίμασαν θρίαμβο. Την καθορισμένη μέρα η πόλη σημαιοστολίστηκε, άνδρες, γυναίκες και παιδιά πλημμύρισαν τους κεντρικούς δρόμους κρατώντας κλαδιά ελιάς, κεριά, λαμπάδες, βάϊα, θυμιατά, λουλούδια. Η πομπή κατέληξε στην Αγία Σοφία, όπου όλοι προσευχήθηκαν (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Ζ΄ σελ.240)

Ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Βασίλειος ο Β΄ (ο Βουλγαροκτόνος) πανηγύρισε τη νίκη του εναντίον των Βουλγάρων με μία τρομερή πράξη: Διέταξε να τυφλωθούν οι αιχμάλωτοι (περίπου 14.000), να χωριστούν σε ομάδες από 100 άνδρες μ' ένα μονόφθαλμο αρχηγό και να οδηγηθούν "εν πομπή" στον τσάρο τους. (Ιστορία του Βυζαντινού κράτους Γκ. Οστρογκόρσκυ, τ.Β', σελ. 173).

Στα μεσαιωνικά και νεώτερα χρόνια, αν και δε γίνονταν θρίαμβοι, δεν έλειπαν ωστόσο οι χαρακτηριστικές πομπές στρατευμάτων που αναχωρούσαν για το μέτωπο, η επίδειξη δύναμης στους δρόμους των πόλεων μετά από νικηφόρες εκβάσεις μαχών και πολέμων, ή διαπόμπευση αιχμαλώτων. Όλα τα παραπάνω, ως κοινό χαρακτηριστικό έχουν αυτό που σήμερα ονομάζουμε παρέλαση και αποτελούν τα στάδια από τα οποία αυτή πέρασε και τις μορφές που πήρε στο διάβα των αιώνων, μέχρι να φτάσει στις μέρες μας.

Σύμφωνα με επίσημους ορισμούς, παρέλαση είναι η διέλευση στρατευμάτων ή άλλων συντεταγμένων ομάδων μπροστά από επισήμους, σε κρατικές και άλλες γιορτές, (επίτομο Ορθ-Ερμ. λεξικό Ηλίου, σελ. 3427 και μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, τ.27, σελ. 93) και γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες των στρατιωτικών σχηματισμών. Σύμφωνα με τη στρατιωτική ορολογία, η τοποθέτηση των ανδρών στρατιωτικών τμημάτων με βάση τους στοίχους (γραμμές, σειρές) και με καθορισμένες αποστάσεις, αποτελεί και τη στρατιωτική παράταξη. Η παράταξη λοιπόν αυτή είναι τέτοιου είδους γιατί ενισχύει το πνεύμα της στρατιωτικής πειθαρχίας και εξασφαλίζει την οργανωμένη και γοργή κίνηση των στρατευμάτων, καθώς και την αποτελεσματική διοίκησή τους. (Μ. Σοβιετ. Εγκ. τ. 27 σελ. 84).

Σήμερα, οι παρελάσεις στρατιωτών, μαθητών και λοιπών τμημάτων τηρούν πλήρως τις προδιαγραφές της στρατιωτικής παράταξης (αποστάσεις, βηματισμός, ομοιόμορφη εμφάνιση κλπ.) Το γεγονός αυτό έχει άμεση σχέση με τα σχολεία και την εκπαιδευτική διαδικασία εφ' όσον οι μαθητές είναι ένας από τους κύριους συντελεστές της παρέλασης.

Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, οι δάσκαλοι και καθηγητές είναι αναγκασμένοι να ακολουθήσουν διαδικασίες στρατιωτικές. Αν δεν το κάνουν, η παρέλαση θα θεωρηθεί αποτυχημένη. Αν δεν επιβάλουν στους μαθητές "στρατιωτική πειθαρχία" και δεν "ασκήσουν καλή διοίκηση", που είναι και οι σκοποί της στρατιωτικής παράταξης (Μεγ. Σοβ. Εγκ.) τα τμήματα των μαθητών δε θα παρελάσουν με το πρέπον ανάστημα, δε θα έχουν συγχρονισμένο βηματισμό, δε θα τηρούν τις κατάλληλες αποστάσεις, δε θα στρέψουν την κεφαλή προς τους επισήμους την κατάλληλη στιγμή, δηλ. δε θα παρελάσουν ως πειθαρχημένα άτομα μιας "συντεταγμένης ομάδας".

Την τέλεια παρέλαση θα μπορούσαν να κάνουν τμήματα αποτελούμενα από ρομπότ, προγραμματισμένα και ρυθμισμένα γι' αυτόν το σκοπό. Ο αυτοματισμός, άρα ο συγχρονισμός των κινήσεων, η ομοιόμορφη εμφάνιση και συμπεριφορά, που απαιτούνται από τους μαθητές ώστε η παρέλαση να γίνει όσο το δυνατόν τέλεια, τους οδηγούν στο να γίνουν "μηχανές". Όσο όμως πιο πολύ μηχανοποιούνται, τόσο πιο ανελεύθεροι γίνονται. Γι' αυτό δεν είναι τυχαίο που όλα τα φασιστικά καθεστώτα (Χίτλερ, Μουσολίνι κ.λ.π.) στη προσπάθειά τους να καταστήσουν ανελεύθερους τους πολίτες ώστε να τους ελέγχουν πλήρως φρόντισαν και φροντίζουν για τη δημιουργία οργανώσεων με κύριο χαρακτηριστικό τους τη μαζικοποίηση της νεολαίας μέσω της αυστηρής πειθαρχίας, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών εμφάνισης και συμπεριφοράς και των παρελάσεων σε στρατιωτικούς σχηματισμούς.

Οι μαθητές παρελαύνουν την 28η Οκτωβρίου, την 25η Μαρτίου και με την ευκαιρία τοπικών ή άλλων εορτών και επετείων. Η παρέλαση αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό του γιορτασμού των ημερών αυτών. Μπορούμε να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους επαναστάτες και τους αγωνιστές καταθέτοντας στεφάνια, μνημονεύοντας τους αγώνες τους και μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία που συντελείται στο σχολείο. Οπότε οι παρελάσεις των μαθητών, εφ'όσον υπάρχουν τιμώμενα πρόσωπα προς τα οποία οι παρελαύνοντες στρέφουν την κεφαλή τους, γίνονται ή για να τιμήσουν τους επίσημους αυτούς, ή για να φανεί ότι διαθέτει η πατρίδα κορμιά, έτοιμα να θυσιαστούν γι αυτή. Το σίγουρο είναι ότι δε γίνονται για να τιμήσουν τους νεκρούς ήρωες. Είναι αρκετή η επίδειξη των όπλων και των στρατιωτών στις παρελάσεις για να φανεί ότι είμαστε έτοιμοι για πόλεμο. Δεν χρειάζονται και οι παρελάσεις των μαθητών εκτός κι αν με τον τρόπο αυτόν προγράφουμε τα παιδιά, ενόσω είναι παιδιά και μάλιστα σε καιρό ειρήνης, ως νεκρούς ήρωες. Ούτε έχουμε το δικαίωμα να εκμεταλλευόμαστε τα παιδιά εμπλέκοντάς τα στην παραφροσύνη των μιλιταριστικών και εθνικιστικών αντιλήψεων και πρακτικών.

Γνωρίζοντας τον εγκληματικό χαρακτήρα της παρέλασης εξασφαλίζουμε τα άλλοθί μας εκμεταλλευόμενοι τη δήθεν επιθυμία των παιδιών για παρέλαση, ενώ είναι καταφανές ότι αυτά παγιδεύονται προσπαθώντας να ικανοποιήσουν ανάγκες τους όπως το παιχνίδι, η επιθυμία για αναγνώριση, η επιδίωξη δραπέτευσης από την ανιαρή και αποβλακωτική καθημερινότητα του σχολικού περιβάλλοντος.

Η "εκμάθηση" του βηματισμού της τήρησης των αποστάσεων, της ζύγισης και στοίχισης, της στροφής της κεφαλής στην κατάλληλη στιγμή, ως ασκήσεις ακρίβειας είναι μέρος του προγράμματος στα μέτρα στρατιωτικής εκπαίδευσης. Παλιότερα οι ασκήσεις ακριβείας συμπεριλαμβάνονταν στα εκπαιδευτικά προγράμματα των σχολείων, επειδή όμως ήταν εμφανέστατα αντιπαιδαγωγικές καταργήθηκαν και δεν επιτρέπεται να εκτελούνται ακόμα και στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής.

Η αντιπαιδαγωγικότητα άρα της παρέλασης εντοπίζεται σε δυο σημεία, στον ύπουλο τρόπο με τον οποίο εμφυτεύουμε στους μαθητές μιλιταριστικές διαθέσεις και στην πλήρη δόλου άποψη ότι η παρέλαση δε βλάπτει τελικά τα παιδιά. Κραυγάζουμε σχίζοντας τα ιμάτιά μας, όταν διαπιστώνουμε την αντιπαιδαγωγικότητα των "πολεμικών παιχνιδιών" και ξεκινάμε καμπάνιες για την κατάργησή τους ενώ συγχρόνως οι υποκριτές εμείς, υποχρεώνουμε τους μαθητές να παίρνουν μέρος σε ένα αληθινό πολεμικό παιχνίδι, την παρέλαση. Κραυγάζουμε για ειρήνη και συγχρόνως σχιζοφρενούντες οργανώνουμε και εκτελούμε την ανθρωποθυσιαστική ιεροτελεστία της παρέλασης συμμετέχοντας έτσι στην παράφρονα διαδικασία του πολέμου μέσω της ειρηνοκαπηλείας.

Τα τύμπανα της παρέλασης χτυπούν και καλούν μαθητές και εκπαιδευτικούς να ακολουθήσουν το ρυθμό τους.

Δικαιούμαστε να μην ακολουθήσουμε τον παράλογο αυτό ρυθμό της προετοιμασίας ενός ακήρυχτου πολέμου.

Οφείλουμε να μην υπακούσουμε στις παράλογες και εγκληματικές άνωθεν εντολές για εκτέλεση παρελάσεων. Δεν έχουμε κανένα ελαφρυντικό για το έγκλημα που διαπράττουμε σε βάρος των παιδιών.

Χριστόφορος Παπαϊωάννου
Παναγιώτης Παπαϊωάννου
Περιοδικό "Εκπαιδευτική Κοινότητα", Τεύχος 4, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1989

το άρθρο από εδω: -->> http://omhroi.org/parelash/zhtw.htm