Σελίδες

Κυριακή 26 Ιουλίου 2009

"αριστερά-δεξιά" οι χαρακτηρισμοί αυτοί ισχύουν σήμερα;

Το έναυσμα μου έδωσε το ερώτημα «μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει τον καρατζαφέρη αριστερό;» στο οποίο απάντησα «Οι χαρακτηρισμοί αυτοί ανήκουν σε παρελθόντα χρόνο. Είναι λογικό σφάλμα να ερμηνεύονται καταστάσεις σύγχρονες με παλιά υποδείγματα. Νομίζω, δλδ.»

Τι εννοώ; Εννοω ότι οι πράξεις χαρακτήριζαν και (εξακολουθούν να) χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο. Ενας που λεγόταν παλιά "αριστερός", σήμαινε πως ήταν ένας άνθρωπος με υψηλά ιδεώδη και αρχές -κυρίως- ανθρωπιστικές προοδευτικός, γενικά. Ενας που λεγόταν παλιά "δεξιός", σήμαινε πως ήταν ένας άνθρωπος συμφεροντολόγος, προσκολλημένος στη θρησκεία και στη παράδοση. Αυτά πολύ σύντομα, δεν σκοπεύω να γράψω σεντόνι, λίγο πολύ καταλαβαίνεις τι θέλω να εκφράσω, καλέ/ή μου αναγνώστη/τρια. Ετσι δεν είναι;

Ενας αριστερός π.χ. θα έστελνε τα παιδιά του στο δημόσιο σχολείο και όχι σε ιδιωτικά κολλέγια, ένας δεξιός π.χ. θα υπεραμυνόταν του πορτοφολιού του και δεν θα έκανε δωρεές.

Οι δυο αυτοί χαρακτηρισμοί λοιπόν, χρειάζεται να καταργηθούν, επειδή σήμερα δεν σημαίνουν τίποτε απολύτως. Μόνο μπερδεύουν εμάς, τους απλούς ανθρώπους. Υπάρχει η "αριστερή" φιλοσοφία, η προοδευτική στάση απέναντι στα πράγματα, εκείνοι όμως που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπεύουν αυτά τα ρεύματα κάθε άλλο δειχνουν με τη στάση τους στον ιδιωτικό τους βίο. Μπορούν άνετα να βαράνε τη γυναίκα τους, να κερατώνουν τον άντρα τους, να αποκληρώνουν το ομοφυλόφιλο παιδί τους, κλπ κλπ, πράγματα και καταστάσεις που δεν είναι καθόλου προοδευτικές.

Ενας άνθρωπος που μπορεί να δηλώνει "δεξιός" πιθανότατα είναι ένας άνθρωπος με αρχές "αριστερές" σύμφωνα με το παλιό πρότυπο. Οι ιδεολογίες έχουν εκπέσει, ή έχουν μπερδευτεί αγκαλιασμένες γλυκά μεταξύ τους και άλλα εμπόδια έχουν αναδυθεί για το διαχωρισμό των ανθρώπων.

Αριστερός και δεξιός λοιπόν, είναι παρωχημένοι χαρακτηρισμοί, χωρίς νόημα στην εποχή που ζούμε, χαρακτηρισμοί που χρειάζονται για να περιγράφουμε γεγονότα που ανήκουν σε παλιές εποχες και παλιά κοινωνικά συμπτώματα.

Γράφω πως χρειάζεται να καταργηθούν, χωρίς όμως να αντικατασταθούν από άλλους χαρακτηρισμούς με αναφορά σε ιδεολογικά ρεύματα. Ενας καινούργιος δυϊσμός δεν νομίζω πως είναι απαραίτητος, ιδίως σήμερα που διάφοροι δυϊσμοί έχουν κατακλύσει τον κόσμο μας: άλλοι με βάση θρησκευτικές δοξασίες, άλλοι με πνευματικές ικανότητες ή/και διαφορές, άλλοι με κοινωνικές ή/και οικονομικές θέσεις, κλπ κλπ.

Δεν καταλήγω κάπου, δεν έχω σκεφτεί πολλά πάνω στο θέμα αυτό, το μόνο που σκέφτηκα είναι πως το να χρησιμοποιούνται εργαλεία σκέψης σκουριασμένα εμποδίζει την ανάπτυξη της φρέσκιας σκέψης -και αυτή τη σκέψη τη χρειαζόμαστε. Σήμερα.

Με δυο λόγια, υπάρχουν τόσα πράγματα -καταστάσεις, ιδέες, νοήματα- που μπερδεύουν το νου του σύγχρονου ανθρώπου, που δεν χρειάζεται κι άλλο μπέρδεμα. Μια πρόσθετη παραπλάνηση είναι περιττή.

13 σχόλια:

Starkwell είπε...

Κοίτα... και αριστερό ή δεξιό να μη πεις κάποιον, κάπως πρέπει να χαρακτηρίσεις τις πολιτικές του απόψεις. Δεν εννοώ σαν ''ταμπέλα'' αλλά σαν προσανατολισμό. Για να συνενοούμαστε ρε παιδί μου.

Rodia είπε...

Πόση σημασια έχουν σήμερα οι πολιτικές απόψεις;

An-Lu είπε...

Ακριβώς αυτό, άλλωστε οι απλουστευτικοί διαχωρισμοί προάγουν τη διανοητική τεμπελιά.

Ανώνυμος είπε...

Μου κάνει εντύπωση το ότι ξεκινάς χρησιμοποιώντας την έννοια του λογικού σφάλματος σε σχέση με τη σημερινή χρήση των όρων "αριστερός-δεξιός" και τρεις παραγράφους πιο κάτω υποπίπτεις κι εσύ σε ένα λογικό σφάλμα: το γεγονός ότι ο αυτοπροσδιορισμός των ανθρώπων ως δεξιών ή αριστερών δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική "αριστεροσύνη" ή στη "δεξιοσύνη" τους δεν έχει ουδεμία σχέση με το αν μπορούν να χρησιμοποιούνται ακόμα οι όροι αυτοί. Οι όροι αυτοί είναι πλέον και πολιτικοί και κοινωνικοί και δεν βλέπω γιατί έχουν πάψει να είναι επαρκείς στην περιγραφή ανθρώπων, συμπεριφορών, πολιτικών κοκ. Κάθε μέρα συναντώ αριστερότατους και δεξιότατους ανθρώπους, άσχετα με το τι δηλώνουν οι ίδιοι. Εξάλλου δεν αποτελούν δίπολο, αφού ιστορικά έχουν ανάμεσά τους πάντα το κέντρο, ήδη από την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν στη Γαλλική Επανάσταση.

Ανώνυμος είπε...

Rodia καλησπέρα. Οι έννοιες αριστερός και δεξιός στην Ελλάδα έχουν αρκετή δόση συναισθηματισμού και επομένως δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα. Όλα τα υπάρχοντα κόματα με την παραπάνω έννοια θα τα χαρακτήριζα δεξιά (δηλαδή συντηρητικά, προσκολλημένα σε ιδεοληψίες και πρακτικές του παρελθόντος τη στιγμή που τα πάντα αλλάζουν).
Αν μιλάμε για ιδεολογικές πρακτικές φιλελεύθερες ή σοσιαλιστικές, τότε στην Ελλάδα υπάρχει στην πράξη μόνο το δεύτερο σε διάφορες αποχρώσεις και κακέκτυπα, με την έννοια του κρατισμού και του ελέγχου των πάντων από την κεντρική εξουσία.
Η πλήρης απουσία ιδεολογίας στα κόματα φαίνεται και από την ευκολία με την οποία αλλάζουν θέσεις και αρχές, ανάλογα με τις δημοσκοπήσεις και την τρέχουσα επικαιρότητα.
(συγνώμη για το μακροσκελές σχόλιο).

Sissi Soko είπε...

Κάπου διάβασα ότι αυτοί που δεν βλέπουν πια διαφορές μεταξύ δεξιών και αριστερών είναι... οι δεξιοί...

ellinaki είπε...

Έχω τοποθετηθεί εκτενώς επί του θέματος εδώ :)

Rodia είπε...

Γοργονίτσα μου,
συμφωνούμε απολύτως.. όπως πάντα και λακωνικότατα!!!:)))

Rodia είπε...

~~gazakas, πρώτα πρώτα χαίρομαι πολύ που σε "βλέπω" :))
δύσκολα μου βάζεις, αλλά... θα ανταπεξέλθω!
Πώς μπορεί να χρησιμοποιούνται όροι χωρίς να υπάρχει αντικείμενο το οποίο να προσδιορίζουν; Αν δλδ δεν υπάρχουν φυσικά πρόσωπα Α-Δ ή/και ιδεολογίες Α-Δ, με ποιο τρόπο οι όροι "Αριστερά"-"Δεξιά" θα έχουν νόημα;
Οσο για τη Γαλλική Επανάσταση, τα διεκδικούμενα (Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα) ακόμα διεκδικούνται και μάλιστα απομακρυνονται όλο και περισότερο, μια και οι σημερινές διεκδικήσεις διαφέρουν αρκετά. Σήμερα, η Ασφάλεια, το Χρήμα, η Εκμετάλλευση και ο Περιορισμός του "άλλου" του "διαφορετικού", είναι οι βασικές διεκδικήσεις -νομίζω.
Με λίγα λόγια, δώστε στο λαό Ασφάλεια (όχι αυτή των ασφαλιστικών Ταμείων, αυτή πάει, χάνεται) δώστε λεφτά (να ψωνίσει το τελευταίο μοντέλο κινητού και αυτοκίνητου) δώστε δούλους (φτηνά χέρια εργατικά, επιστημονικά, κλπ) αλλά με μέτρο, μη θέλουν και προνόμια που απολαμβάνουν οι γηγενείς, και όλα θα πηγαίνουν πρίμα.
Η Αριστερά έχει κατατροπωθεί, η Δεξιά παραπαίει ζαλισμενη απο τις ξανάστροφες των οικονομικών "παραγόντων" που τάιζε τόσα χρόνια, το Κέντρο... πού είναι το Κέντρο ΟΕΟ; Κέντρο Κέντρο, είσαι εδώ; Μπα.. έχει γίνει.. απόκεντρο! :)

Οι σημερινές διεκδικήσεις θα μπορούσαν -αν πέφτω πολύ έξω, διόρθωσέ με- να είναι:
Περιορισμός (σε κάθε τομέα, π.χ. λογοκρισία, κλπ) Ανισότητα (ανάλογα με χρήμα/αγαθά που κατέχει καθένας) Απομόνωση (ή όπως αλλιώς θέλεις, π.χ. Εγωισμός, Εθνικισμός). Πώς έγινε και τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης διαστρεβλώθηκαν εντελώς; Ελα μου ντε...

Το να κάνουμε ότι δεν το βλέπουμε, δεν λύνει το πρόβλημα.

Rodia είπε...

~~Απόγονε,
συμφωνώ με τη "δόση συναισθηματισμού", που γράφεις. Ισως μάλιστα εκεί να οφείλεται ο... βαθύς μας ύπνος!
Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι οι κεφαλές των κομμάτων είναι τόσο χαζές (ήπιος χαρακτηρισμός) ώστε να μην αντιλαμβάνονται τί συμβαίνει σήμερα. Νομίζω ότι μάλλον εκμεταλλεύονται το "συναίσθημα" των ανθρώπων που κατοικούμε εδώ πέρα, ωστε να μας φλομώνουν με φούμαρα, ενώ κάνουν τη δουλειά τους... Χτίζουν δλδ ένα κόσμο στον οποίο κανείς δεν ονειρεύεται να κατοικήσει, αν δεν πληροί τα μοντέρνα χαρακτηριστικά του κοινωνικά αδιάφορου ανθρώπου (αν μπορεί αυτό το όν να είναι "άνθρωπος") δλδ, του φαταούλα, του καταδότη, του κερδοσκόπου, του εγωίσταρου, του βρωμύλου, κλπ κλπ.. Ο "καταναλωτής άνθρωπος" ήταν απλά η αρχή της σημερινής... εξέλιξης(!!) που μεταλλάσσεται γοργά σε ένα αντικοινωνικό ζόμπι...

Σχόλια να κάνεις και μακροσκελέστερα:)) δε βλέπεις τα δικά μου; :Ρ

Φυσικά, δεν θεωρώ τετελεσμένα όσα ανέφερα. Τα γράφω για να συνειδητοποιούμε τη πορεία ώστε να την αλλάξουμε. Μη μας πάρουν φαλάγγι δλδ.

Rodia είπε...

~~Σήσση,
βαρεμένο κι εσύ, κοριτσάκι μου, από τη... συναισθηματική βόμβα; Ασε, αυτά πάνε, πέρασαν... Περασμένα-ξεχασμένα, που λέμε!:)

Rodia είπε...

~~ελληνάκι,
το είδα! Προηγείσαι λέμε :ΡΡ

Κλείτωρ είπε...

Συμφωνώ. Η εν λόγω ορολογία δεν έχει πλέον ουσιαστικό κοινωνικό αντίκρυσμα. Είναι πλέον παρωχημένη σε βαθμό που σε λίγο καιρό θα μιλάμε με αυτούς τους όρους με την ίδια λογική που μιλάμε για όλους τους αντίστοιχους ιστορικούς όρους.
Ωστόσο είμαι της γνώμης πως όπως και οι άλλοι ιστορικοί όροι θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αλλά μόνο ως ιστορικό στοιχείο, ως μέτρο σύγκρισης δηλαδή. Το κακό στην φάση που βρισκόμαστε είναι πως ακόμα δεν είμαστε σε θέση να ορίσουμε τους όρους που μας ανήκουν τώρα. Τούτο διότι είμαστε στην φάση που το καζάνι βράζει και δεν έχουμε κάποιες σταθερές πλην αυτής του βρασμού. Άσε να δούμε αν θα βράσει το φαγητό ή θα σκάσει η χύτρα και μετά θα βρούμε και τις ορολογίες. Ίσως σε εκατό χρόνια τα τότε κοινοβούλια να έχουν σχήμα σφαιρικό οπότε να έχουμε ορολογία τους είδους «βόρειοι, νότιοι, ανατολικοί, νοτιοδυτικοί, βορειοανατολικοί» κλπ

Πάω για μπάνιο θα σε διαβάσω το βράδυ πάλι.