Ο Μουσολίνι, για πρώτη φορά, προσπάθησε να κατακτήσει την Κέρκυρα

Από ένα κείμενο του Franco Pezzone

Πριν από εβδομήντα εννέα χρόνια (86 χρονια πριν απο σημερα)

Μεσημέρι Αυγούστου. Ζέστη. Η Κέρκυρα είναι λουσμένη στον ήλιο. Η θάλασσα έχει ένα χρώμα και μια διαύγεια που δεν περιγράφονται. Οι κάτοικοι, ήρεμοι, ήδη σκέφτονται το μεσημεριανό φαγητό. Ξάφνου, πέρα στον ορίζοντα αρχίζουν να προβάλουν σκιές πλοίων. Λίγοι είναι εκείνοι που το προσέχουν. Και η ζωή συνεχίζεται ήρεμα, όπως και πριν. Ξαφνικά, στις 15:30 της 31ης Αυγούστου του 1923, ιταλικά πολεμικά πλοία, υπό τις διαταγές του ναυάρχου Σολάρι, ρίχνουν τις άγκυρές τους στα νερά της Κέρκυρας. (Στη φωτο το πλοίο «Κόντε ντι Καβούρ», της ναυτικής μοίρας που βομβάρδισε την Κέρκυρα)

Από ένα πλοίο κατεβαίνει μια λέμβος στην οποία επιβιβάζεται ο πλοίαρχος Φοσκίνι. Ο πλοίαρχος, με το που φτάνει στη στεριά, πηγαίνει στο διοικητή της φρουράς της Κέρκυρας και …επιβάλει την παράδοση του νησιού. Κατόπιν επιστρέφει στο πλοίο. Τίποτε δεν δικαιολογεί το τελεσίγραφο αυτό των Ιταλών προς τη φρουρά της Κέρκυρας. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε πλέον τελειώσει. Και μάλιστα οι δύο λαοί ήταν σύμμαχοι.

Το νέο, που μοιάζει με ψέμα, διαδίδεται γρήγορα στην πόλη. Πλέον, ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα προς την ελληνική σημαία που κυματίζει στο παλαιό Φρούριο. Πλησιάζει η ώρα λήξης του τελεσιγράφου, αλλά στον ουρανό δεν ανεβαίνει η άσπρη σημαία παράδοσης του νησιού. Αιφνίδια, τα κανόνια των ιταλικών πολεμικών πλοίων αρχίζουν να βροντούν το ένα μετά το άλλο. Χτυπούν το νησί τριάντα πέντε φορές. Ο Νομάρχης Π. Ευριπεός, χωρίς να επιτρέψει να ριχτεί έστω μία βολή ως ανταπάντηση διατάσει την παράδοση του νησιού. Αμέσως μετά οι Ιταλοί στρατιώτες αποβιβάζονται και καταλαμβάνουν το νησί χωρίς να συναντήσουν καμία αντίσταση. Στο μεταξύ οι Κερκυραίοι θρηνούν γύρω στους εξήντα νεκρούς. Οι τραυματίες είναι γύρω στους δέκα. Oλοι σχεδόν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία που στεγάζονταν στο Παλαιό Φρούριο. Έτσι λοιπόν ο Μουσολίνι δείχνει στον κόσμο όλη του τη… δύναμη!

Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο;

Αμέσως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο δημιουργήθηκε η «Κοινωνία των Εθνών», σκοπός της οποίας ήταν η επίλυση των διεθνών διαφορών, ώστε να αποφευχθούν νέοι πόλεμοι. Αμέσως φάνηκαν τα όρια του διεθνούς αυτού συμβουλίου και η ανησυχία των κρατών που είχαν προσχωρήσει σε αυτό (αν και για διαφορετικούς λόγους). Η Ιταλία με την έλευση του φασισμού προσπάθησε να παίξει και στο εσωτερικό της Κοινωνίας των Εθνών, το ρόλο της μεγάλης δύναμης. Οι αναταραχές στην Αλβανία, λόγω του αυτονομιστικού κινήματος του Αχμέντ Τζόγκχου, η άρνηση της κυβέρνησης Μπονόμι για ένα είδος προτεκτοράτου στη χώρα, οι συνεχείς επιδρομές ενόπλων συμμοριών και τα σχέδια κατάκτησης της Ελλάδας και της Γιουγκοσλαβίας που αποσκοπούσαν σε μια διαίρεση της χώρας, ώθησαν το «Συμβούλιο των Πρέσβεων» να ορίσει μια μεικτή στρατιωτική Επιτροπή, της οποία θα προέδρευε ο Ιταλός στρατηγός Ενρίκο Τελλίνι, προκειμένου να προσδιοριστούν, επί τόπου, τα οριστικά σύνορα της Αλβανίας. Μετά από μία πρώτη συνδιάσκεψη στο Παρίσι και κατόπιν στη Φλωρεντία, στις 7 Μαρτίου 1922, η Επιτροπή κατέληξε σχετικά με το θέμα των ελληνοαλβανικών συνόρων. Οι εργασίες αυτές καθαυτές ξεκίνησαν την πρώτη Μαϊου 1923 μέσα σε κλίμα έντονων αντιδικιών μεταξύ του συνταγματάρχη Δ. Μπότσαρη, ο οποίος κατηγορούσε τον Ιταλό στρατηγό για εξυπηρέτηση των αλβανικών συμφερόντων, και της αλβανικής αντιπροσωπείας, η οποία προσπαθούσε να εκμηδενίσει την ελληνική.

Ο στρατηγός Ε. Tελλίνι, πρόεδρος της Επιτροπής χάραξης των συνόρων, αποφάσισε να καλέσει την ελληνική και την αλβανική αντιπροσωπεία στη συνοριακή γραμμή της Κακαβιάς στις 27 Αυγούστου 1923. Όμως η ιταλική αποστολή ουδέποτε έφτασε εκεί. Εξοντώθηκε σε μια ενέδρα κατά μήκος του δρόμου που οδηγούσε στα Γιάννενα. Έπεσαν ο στρατηγός Ε. Τελλίνι και ο βοηθός του, ο υπολοχαγός Μ. Μπονατσίνι, ο αρχίατρος Α. Κόρτι, ο οδηγός Ρ. Φαρνέττι και ο Ηπειρώτης διερμηνέας Τ. Γκχέτζιρι.

Την ίδια στιγμή ο Μουσολίνι στέλνει στην Ελληνική Κυβέρνηση ένα τελεσίγραφο στο οποίο αξίωνε : την επίσημη συγγνώμη της, μεγαλοπρεπή ταφή των θυμάτων στον καθολικό ναό των Αθηνών, απόδοση τιμών στην ιταλική σημαία και στους στρατιώτες που δολοφονήθηκαν, καταζήτηση, σύλληψη και άμεση εκτέλεση των ενόχων εντός πέντε ημερών και αποζημίωση πενήντα εκατομμυρίων. Η Ελληνική Κυβέρνηση απάντησε ότι ήταν σύμφωνη σχετικά με την απόδοση τιμών και τη μεγαλοπρεπή κηδεία (ο θάνατος είχε επέλθει εντός του ελληνικού εδάφους), αλλά για τους υπεύθυνους του θανάτου τους δεν ήταν σε θέση να κάνει κάτι, από τη στιγμή που ήταν πιθανότατα μέλη μιας αλβανικής συμμορίας.

Ο Μουσολίνι εξέλαβε την απάντηση αυτή ως άρνηση στο τελεσίγραφό του και διέταξε το ναύαρχο Σολάρι να αποπλεύσει αμέσως με μια μοίρα για την Κέρκυρα και να την καταλάβει. Αμέσως μετά την κατοχή του νησιού από τους Ιταλούς, ο διεθνής τύπος, που αρχικά ήταν με το μέρος της Ιταλίας λόγω της άνανδρης εξολόθρευσης της Αποστολής Τελλίνι, τάσσεται στο πλευρό της Ελλάδας.

Έπειτα από μάταιες και αναρίθμητες συζητήσεις στην Κοινωνία των Εθνών, το Συμβούλιο των Πρέσβεων επιλαμβάνεται του θέματος και αποφασίζει ότι :

- Η Ελλάδα θα πρέπει να ζητήσει συγνώμη από τους εκπροσώπους της Ιταλίας, της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας,

- Η κηδεία των θυμάτων θα πρέπει να γίνει στον καθολικό ναό των Αθηνών, παρούσης της ελληνικής κυβέρνησης,

- μια επιτροπή αποτελούμενη από Ιταλούς, Γάλλους, Άγγλους και Ιάπωνες θα κάνει έλεγχο στις έρευνες που πρόκειται να διεξάγει η ελληνική πλευρά για τα θύματα της Αποστολής,

- το Μόνιμο Δικαστήριο της Χάγης θα πρέπει να ορίσει μια αποζημίωση υπέρ της ιταλικής Κυβέρνησης,

- ως εγγύηση η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει πενήντα εκατομμύρια ιταλικές λιρέτες.

Στις 21 Σεπτεμβρίου η διασυμμαχική Επιτροπή, που έκανε τον έλεγχο στις έρευνες για τη δολοφονία της Αποστολής Τελλίνι, αφού διαπίστωσε την αδυναμία της ελληνικής πλευράς να εξακριβώσει την ταυτότητα των δραστών, αποφάσισε πως η Κυβέρνηση αυτή θα έπρεπε να καταθέσει στην Τράπεζα της Ιταλίας αποζημίωση πενήντα εκατομμυρίων.

Το ποσό κατατίθεται αμέσως στην Ιταλία, όπως είχε συμφωνηθεί. Στις 27 Σεπτεμβρίου τα ιταλικά στρατεύματα αποχωρούν από το νησί της Κέρκυρας.

Η «υπόθεση Κέρκυρα» μαρτυρεί την αδυναμία της Κοινωνίας των Εθνών να αποτρέψει τα ίδια της τα μέλη να από το να προβαίνουν σε επιθέσεις. Πράγματι η Ιαπωνία θα εισβάλει στη Μαντζουρία το 1931, ενώ, αμέσως μετά, η Γερμανία θα προσαρτήσει στο έδαφος της τα Σουδήτια Όρη. Βρισκόμαστε πλέον στο κατώφλι του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η έκρηξη του πολέμου, ο οποίος ακολούθησε αμέσως μετά, ήταν η απόδειξη της πλήρους αποτυχίας της Κοινωνίας των Εθνών και του ότι ο Μουσολίνι με την εισβολή στην Κέρκυρα το 1923, ήδη σκεφτόταν να «κατακτήσει» ολόκληρη την Ελλάδα.
_______________________
Με την ευγενική φροντίδα του φίλου Alfis στο club ανεμο-tsouknides, όπου αναρτήθηκε στις 13/8/2002 14:30
Αχθοφόρος: Ροδιά