Το παράθυρο Overton είναι μια θεωρία που βοηθά να εξηγηθεί πώς νομιμοποιούνται ορισμένες ιδέες πριν από την κοινή γνώμη και πώς, από αυτό, μια ομάδα πολιτών προσαρμόζεται σε αυτές τις ιδέες. Πρόκειται για μια μεταφορά που ανέπτυξε ο Joseph Overton, ο οποίος οδήγησε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα δημόσιας πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε αυτό το άρθρο εξηγούμε τι αποτελείται το Παράθυρο Overton και γιατί ήταν μια πολύ σημαντική ιδέα να καταλάβουμε πώς μπορεί μια ομάδα ανθρώπων να καταλήξει να υιοθετεί μια ιδέα.
Το παράθυρο Overton: τι είναι;
Το παράθυρο Overton είναι γνωστό από το όνομα του Joseph Overton (1960-2003), που ανέπτυξε την ιδέα και που διετέλεσε αντιπρόεδρος του μεγαλύτερου Ινστιτούτου Πολιτικής Έρευνας στις Ηνωμένες Πολιτείες, του Κέντρου Δημόσιας Πολιτικής Mackinac, που βρίσκεται στο Μίτσιγκαν.
Ο Overton χρησιμοποίησε τη μεταφορά του παραθύρου με σκοπό να μεταφέρει την ιδέα του σε ένα στενό και καλά καθορισμένο χώρο, μέσω του οποίου μπορούμε να δούμε κάποια πράγματα και όχι άλλα. Όπως κάθε παράθυρο, πρόκειται για δομή που κατασκευάζεται σκόπιμα και στρατηγικά από κάποιον.
Για παράδειγμα, δεν είναι το ίδιο να βάλουμε ένα παράθυρο με θέα στη θάλασσα, με το να το βάλουμε με θέα στην εσωτερική αυλή. Όποιος το χτίζει και το τοποθετεί σε ένα μέρος, το κάνει με συγκεκριμένη πρόθεση.
Στην περίπτωση της δημόσιας τάξης και των απόψεων σχετικά με αυτούς, οι άνθρωποι που κατασκευάζουν το παράθυρο είναι οι ομάδες που έχουν ένα ορισμένο επίπεδο εξουσίας και πολιτικό έλεγχο. Δηλαδή, αυτές οι ομάδες κατασκευάζουν και μετακινούν τα παράθυρα μέσω των οποίων παρατηρούμε ότι συμβαίνει γύρω μας.
Η ιδέα είναι να παρουσιάσουμε μια ιδέα που, αν και αρχικά απαράδεκτη, μπορεί να υπερασπιστεί και να πλαισιωθεί έτσι ώστε να γίνει σταδιακά μια εφικτή ιδέα. Έτσι, η γνώμη εκείνων που επηρεάζονται ή ενδιαφέρονται για αυτή την ιδέα μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσα στα περιθώρια του παραθύρου και στα συμφέροντα ορισμένων πολιτικών ομάδων.
Μια πολιτική θεωρία
Αυτό που πρότεινε ο Overton μέσω αυτής της μεταφοράς, είναι αυτό: Οι πολιτικές που θεωρούνται βιώσιμες θεωρούνται κατά κύριο λόγο σύμφωνα με την ευκολία των πολιτικών, πέρα από τα ατομικά τους συμφέροντα.
Αυτές οι πολιτικές μπορούν να παρουσιαστούν σε ένα περισσότερο ή λιγότερο στενό εύρος, ανάλογα με το πόσο ποικίλλει η γνώμη της κοινωνίας. Έτσι, κινούνται σε κάθετη κλίμακα ανάλογα με το αν η αποδοχή τους μπορεί να επεκταθεί ή να μειωθεί. Κατά γενικό κανόνα, το σχήμα του παραθύρου κάνει όσους πιστεύουν σε ορισμένες ιδεολογικές τάσεις να δίνουν προσοχή σε ορισμένες ιδέες και να αγνοούν ή να ελαχιστοποιούν τη σημασία των αντιτιθέμενων.
Το παράθυρο Overton μπορεί να μετακινηθεί σύμφωνα με το τρέχον ενδιαφέρον και τη δυνατότητα αποδοχής από την πλειοψηφία. Τα όριά του μπορούν να γίνουν ευρύτερα ή στενότερα, ανάλογα με την ιδέα που θέλει να δικαιολογηθεί πριν από την κοινή γνώμη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι επίσης γνωστός ως “παράθυρο ευκαιρίας” και “παράθυρο αποδοχής”.
Η κοινή γνώμη και οι πολιτικές ιδέες
Ομοίως, αυτή η πολιτική θεωρία εξηγεί ότι, πέρα από τις μεμονωμένες αναφορές που έχουμε για τους πολιτικούς, τείνουμε να αποδεχόμαστε την πολιτική βιωσιμότητα των ιδεών τους επειδή παρουσιάζουν ένα πολύ στενό φάσμα δυνατοτήτων.
Αυτό το εύρος σημαίνει ότι μια δημόσια πολιτική (για παράδειγμα, μέτρο που υιοθετείται για τη διαχείριση της μετανάστευσης από το Μεξικό στις Ηνωμένες Πολιτείες) μπορεί να αλλάξει από το να θεωρείται “αδιανόητο” ως “αποδεκτό”, τότε “λογικό”, “δημοφιλές” τέλος, ως απαραίτητη πολιτική.
Με τη σειρά του, αυτό το φάσμα των δυνατοτήτων προσαρμόζεται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των πολιτών και την τρέχουσα κατάσταση της κοινής γνώμης, έτσι ώστε το πρόσωπο που τις προτείνει να θεωρείται ως αρμόδιος πολιτικός, ή τουλάχιστον όχι πολύ ριζοσπαστικός.
Στρατηγικά, κάποιες ιδέες μπορούν να παρουσιαστούν ως ριζοσπαστικές, έτσι ώστε αυτό που είναι “έξω από το παράθυρο” θεωρείται μέτριο και αποδεκτό. Έτσι, το παράθυρο μπορεί να τροποποιήσει τα όριά του και τον τόπο στον οποίο γυρίζουμε, και ακόμη και την ίδια την αντίληψη του τι παρατηρούμε.
Μπορεί να εφαρμοστεί για να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες υιοθετούν και εγκατάλειψαν κάποιες ιδέες με την πάροδο του χρόνου, μέσω της υπεράσπισης με λογικά, ηθικά και συναισθηματικά κριτήρια από την ενδιαφερόμενη πολιτική ομάδα. Μέσα από αυτή τη μεταφορά μπορείτε να αναλύσετε διαφορετικά κοινωνικά γεγονότα και πώς νομιμοποιήθηκαν ιδανικά και πρακτικές κάθε είδους, πολλά από τα οποία είναι επικίνδυνα.
Δημοτικότητα και συναφή έργα
Παρόλο που το παράθυρο Overton είναι σήμερα μια πολύ δημοφιλής θεωρία, είναι επίσης μια αρκετά πρόσφατη ιδέα. Έγινε μόνη της μια θεωρία μετά το θάνατο του Joseph Overton ως αποτέλεσμα των τραυματισμών που προκλήθηκαν σε αεροπορικό δυστύχημα.
Ο συνάδελφός του, ο Joseph Leman, ήταν ένας από τους ανθρώπους που το βάφτισαν και το διέδωσαν κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Με βάση αυτή την ιδέα, υπάρχει ακόμη και ένα μυθιστόρημα που ονομάζεται Το παράθυρο Overton, ένα από τα καλύτερα έργα πώλησης του αμερικανικού και πολιτικού σχολιαστή Glenn Beck κατά την τελευταία δεκαετία.
Τα στάδια του παραθύρου Overton
Κατ' αρχήν, φαίνεται αδύνατο η κοινωνία να δεχθεί μερικά από τα συζητούμενα ταμπού. Ωστόσο, η θεωρία παραθύρων του Overton υποστηρίζει ότι αυτό μπορεί να συμβεί. Για να δούμε ποια είναι τα διαφορετικά στάδια του παραθύρου Overton, θα επικεντρωθούμε σε ένα συγκεκριμένο ταμπού, για παράδειγμα τον κανιβαλισμό.
Στάδιο 1: από το αδιανόητο μέχρι το ριζικό
Στο πρώτο στάδιο, ο κανιβαλισμός είναι κάτω από το χαμηλότερο επίπεδο αποδοχής του παραθύρου Overton. Η κοινωνία θεωρεί ότι αποτελεί σωστή πρακτική ανήθικων ή κοινωνιοπαθητικών. Αυτή η ιδέα θεωρείται αηδιαστική και ξένη προς όλη την ηθική. Σε αυτό το σημείο, το παράθυρο είναι κλειστό και δεν κινείται.
Αρχίζοντας με την αλλαγή της άποψης, η ιδέα μεταφέρεται στον επιστημονικό τομέα, καθώς για τους επιστήμονες δεν θα πρέπει να υπάρχουν θέματα ταμπού. Έτσι, η πνευματική κοινότητα θα αναλύσει τις παραδόσεις και τα τελετουργικά ορισμένων φυλών, δημιουργώντας παράλληλα μια ριζοσπαστική ομάδα κανιβάλων που προειδοποιούνται από τα ΜΜΕ.
Στάδιο 2: από το ριζικό έως το αποδεκτό
Μετά το στάδιο 1, η ιδέα έχει πάει από το να είναι αδιανόητο να συζητηθεί. Στο δεύτερο στάδιο, επιδιώκεται η αποδοχή της ιδέας. Με τα συμπεράσματα των επιστημόνων, όσοι αρνούνται να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με το αντικείμενο μπορούν να χαρακτηριστούν ως αδιάλλακτοι.
Οι άνθρωποι που αντιστέκονται θα αρχίσουν να φαίνονται σαν φανατικοί που αντιτίθενται στην επιστήμη. Η μισαλλοδοξία καταδικάζεται δημοσίως, καθώς η ιδέα χάνει τις αρνητικές της σημασίες, αλλάζοντας το όνομα του κανιβαλισμού από ανθρωποφαγία σε κάτι δίκαιο και αποδεκτό. Με λίγα λόγια, τα μέσα ενημέρωσης θα κάνουν το γεγονός που κάποιος τρώει ανθρώπινη σάρκα να θεωρηθεί ως κάτι αποδεκτό και αξιοσέβαστο.
Στάδιο 3: από το αποδεκτό έως το λογικό
Κάνοντας την κατανάλωση ανθρώπινης σάρκας ένα κοινό δικαίωμα, θα μπορούσε κανείς να πάει από μια απαράδεκτη ιδέα σε μια λογική. Εν τω μεταξύ, Όσοι εξακολουθούν να αντιτίθενται στην ιδέα θα συνεχίσουν να επικρίνονται. Αυτοί οι άνθρωποι θα θεωρηθούν ριζοσπάστες που αντιτίθενται σε ένα θεμελιώδες δικαίωμα.
Από την άλλη πλευρά, η επιστημονική κοινότητα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα επιμείνουν ότι η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη με περιπτώσεις κανιβαλισμού, χωρίς αυτό να είναι περίεργο για αυτές τις αρχαίες κοινωνίες.
Στάδιο 4: από το λογικό στο δημοφιλές
Σε αυτές τις στιγμές, ο κανιβαλισμός γίνεται ένα αγαπημένο θέμα. Η ιδέα αρχίζει να προβάλλεται στις ταινίες, στις τηλεοπτικές σειρές και σε οποιαδήποτε άλλη μέθοδο ψυχαγωγίας ως κάτι θετικό. Ταυτόχρονα, τα ιστορικά στοιχεία που σχετίζονται με αυτές τις πρακτικές έχουν επαίνους. Το φαινόμενο είναι ολοένα και πιο γεμάτο και συνεχίζει να ενισχύει τη θετική του εικόνα.
Στάδιο 5: από το λαϊκό στο πολιτικό
Τέλος, το παράθυρο Overton, κλειστό στην αρχή, άνοιξε ευρύτατα. Σε αυτό το τελευταίο στάδιο αρχίζει να προετοιμάζεται ο νομοθετικός μηχανισμός που θα νομιμοποιήσει το φαινόμενο. Οι υποστηρικτές του κανιβαλισμού εδραιώνονται στην πολιτική και αρχίζουν να αναζητούν περισσότερη εξουσία και εκπροσώπηση.
Έτσι, μια ιδέα που κατ' αρχήν ήταν αδιανόητη και ανήθικη σε όλες τις πτυχές της, έχει καθιερωθεί στη συλλογική συνείδηση ως δικαίωμα μέσω μιας θεωρίας που μπορεί να αλλάξει την αντίληψη του κοινού για οποιαδήποτε ιδέα, όσο τρελή μπορεί να είναι.
_____________________
ΣΗΜ. μεταφορά από εδω: https://nikolaosanaximandros.gr/parathyro-overton/
Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2024
το Παράθυρο Overton
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου