Κτίριο πολλαπλών χρήσεων στον Ελαιώνα - η Απόφαση του ΣτΕ

Μεταφέρω την Απόφαση, όπως ακριβώς δημοσιεύτηκε/αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΣτΕ:
(το μοίρασμα σε παραγράφους έγινε από μένα για να είναι πιο ευανάγνωστη)

22/1/2009

Με την απόφαση 57/2009 της Ε.Α. (Ολομ.) ανεστάλη η εκτέλεση της 1119/29.8.2008 πράξεως αναθεωρήσεως της 278/28.2.2008 οικοδομικής αδείας για την προσθήκη, κατ’ επέκταση, υπογείων και, καθ’ ύψος, κτιρίου πολλαπλών χρήσεων και της ΑΠ 100391/29.8.2008 κοινής αποφάσεως των Υπουργών ΠΕΧΩΔΕ, Αγροτικής Αναπτύξεως και Τροφίμων και Πολιτισμού περί εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία κτιριακού συγκροτήματος πολλαπλών χρήσεων με υπόγειο σταθμό αυτοκινήτων στο Ο.Τ. 45Α της Πολεοδομικής Ενότητας Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων

Οι αιτούντες υπό την κοινή τους ιδιότητα ως μόνιμοι κάτοικοι ευρύτερης περί τον Ελαιώνα περιοχής καθώς και η ένωση προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα με την επωνυμία «ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΩΝΑ», η οποία φέρεται ως ομάδα δημοτών και κατοίκων του Δήμου Αθηναίων, δραστηριοποιουμένων για την ανάπλαση της περιοχής του Ελαιώνα με κατεύθυνση περιβαλλοντική και πολιτιστική, προβάλλουν ότι η κατασκευή και λειτουργία του κτιριακού συγκροτήματος, που επιτράπηκαν με τις προσβαλλόμενες πράξεις, κατόπιν των ρυθμίσεων των άρθρων 11 και 12 του Ν. 3481/06, συνιστούν, ως εκ των διαστάσεων και των χρήσεων του συγκροτήματος αυτού, μείζονα παρέμβαση για την πολεοδομική ενότητα του Ελαιώνα, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, που θα επιφέρει βαρύτατο πλήγμα στο ήδη βεβαρημένο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον, το μεν διότι θα εξαντλήσει την φέρουσα ικανότητα της ευρύτερης περιοχής, το δε διότι θα προκαλέσει την δημιουργία κυκλοφοριακού φόρτου στους εγγύς και ευρύτερους οδικούς άξονες της πόλεως από την συγκέντρωση πολλαπλών εμπορικών χρήσεων.

Οι εργασίες εκτελέσεως της προσβαλλομένης οικοδομικής αδείας ευρίσκονται στο στάδιο της κατασκευής του φέροντος οργανισμού του κτιριακού συγκροτήματος από οπλισμένο σκυρόδεμα. Ανεξαρτήτως του βαθμού προόδου των εργασιών του σταδίου αυτού, οι ήδη εκτελεσθείσες εργασίες δεν καθιστούν άνευ αντικειμένου την εξέταση του αιτήματος αναστολής εκτελέσεως της προσβαλλόμενης οικοδομικής αδείας προς αποτροπή της βλάβης από την ολοκλήρωση των εργασιών ανεγέρσεως του κτιρίου και την λειτουργία του, την οποία προβάλλουν οι αιτούντες. Συνεπώς, κατά τούτο, δεν κρίνεται αναγκαία η διενέργεια αυτοψίας, προκειμένου να διαπιστωθεί από την Επιτροπή η κατάσταση των πραγμάτων, όπως ζητήθηκε από τους αιτούντες κατά την παράστασή τους ενώπιον της Επιτροπής.

Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 3481/2006, η επιχειρούμενη με αυτές πολεοδομική παρέμβαση προϋποθέτει την περιέλευση στον Δήμο Αθηναίων της κυριότητος των κειμένων στο ενοποιημένο Ο.Τ. 45-46-50 ακινήτων, στα οποία περιλαμβάνεται και εκείνο της εταιρείας Ε.Τ.Μ.Α. Α.Ε. Η μετάσταση της κυριότητος μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε κατόπιν συμβάσεως του ιδιωτικού δικαίου, είτε με την διαδικασία της αναγκαστικής απαλλοτριώσεώς τους υπέρ του Δήμου Αθηναίων. Η προβλεπόμενη δε από τις διατάξεις αυτές μεταβίβαση, άνευ χρηματικού ανταλλάγματος, στον Δήμο του ακινήτου της εταιρείας Ε.Τ.Μ.Α. Α.Ε., ως δυνητικός, μόνο, τρόπος μεταστάσεως της επί του ακινήτου αυτού κυριότητος, δεν συνιστά αίρεση, υπό την οποία τελεί η πολεοδομική παρέμβαση, αλλά προϋπόθεση για τον διπλασιασμό του, από τις ίδιες διατάξεις, οριζομένου για το Ο.Τ. 45Α συντελεστή δομήσεως και το επιτρεπτό των προβλεπομένων από την διάταξη του άρθρου 12 παρ 2 εδ. β χρήσεων.

Κατ’ουσίαν, οι διατάξεις αυτές επιτρέπουν την μεταβίβαση του εν λόγω ακινήτου στον Δήμο με αντάλλαγμα την δυνατότητα ανοικοδομήσεως του Ο.Τ. 45α με συντελεστή δομήσεως διπλάσιο του οριζομένου στον νόμο και με τις ως άνω χρήσεις. Η ματαίωση δε του τρόπου αυτού μεταβιβάσεως της κυριότητας του ακινήτου στον Δήμο ουδόλως αποκλείει την δια των λοιπών τρόπων (αγορά ή αναγκαστική απαλλοτρίωση) περιέλευση σ’αυτόν του ακινήτου.

Συνεπώς, κατά τον νόμο, ούτε η εξ αρχής άρνηση του κυρίου του εν λόγω ακινήτου να μεταβιβάσει τούτο στον Δήμο Αθηναίων άνευ χρηματικού ανταλλάγματος, ούτε η ανατροπή από αυτόν, κατά τους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου, τέτοιας μεταβιβάσεως έχουν ως συνέπεια την αδυναμία εφαρμογής όσων τα άρθρα 11 και 12 του ν. 3481/1986 ορίζουν. Οι διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 3481/2006, επιτρέπουν, αλλά δεν επιβάλλουν, την οικοδόμηση του Ο.Τ. 45Α με συντελεστή δομήσεως 1.6 και μέγιστο ποσοστό 40% καλύψεως της επιφανείας του οικοπέδου και με τις αναφερόμενες σ’αυτές χρήσεις και, επομένως, ανέχονται, αλλά δεν προκαλούν αυτές οι ίδιες, τις συνέπειες από την ανέγερση και την λειτουργία κτιρίου με τέτοιους όρους δομήσεως και τέτοιες χρήσεις.

Οι συνέπειες αυτές προκαλούνται από τις προσβαλλόμενες ατομικές διοικητικές πράξεις, με τις οποίες εφαρμόζονται οι ως άνω κανόνες. Συνεπώς, είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός της εταιρείας «Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία», κατά τον οποίο με την κρινόμενη αίτηση ζητείται απαραδέκτως η αναστολή εκτελέσεως διατάξεων νόμου.

Με την προσβαλλόμενη οικοδομική άδεια επετράπη η ανέγερση ειδικού κτιρίου συνολικής επιφανείας ισογείου και τριών ορόφων 69.100,46 τετραγωνικών μέτρων και συνολικού όγκου 309.751,00 κυβικών μέτρων, καταλαμβάνοντος 17.272,00 τετραγωνικά μέτρα. Μόνη η ανέγερση κτιρίου με αυτά τα χαρακτηριστικά, ανεξαρτήτως δε της λειτουργίας του με τις χρήσεις που προβλέπονται από την επίσης προσβαλλόμενη έγκριση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα δημιουργήσει πραγματική κατάσταση, της οποίας η ανατροπή, σε περίπτωση ακυρώσεως των προσβαλλομένων πράξεων, θα είναι ιδιαιτέρως δυσχερής, αν όχι αδύνατη. Συντρέχει, επομένως, δυσεπανόρθωτη βλάβη των αιτούντων από την εκτέλεση των προσβαλλομένων πράξεων, η οποία δικαιολογεί την αναστολή εκτελέσεώς τους, προκειμένου να μη ματαιωθεί ο σκοπός, για τον οποίο το Σύνταγμα και ο νόμος παρέχουν στους αιτούντες το δικαίωμα ασκήσεως αιτήσεως ακυρώσεως κατά των προσβαλλομένων πράξεων.

Ανεξαρτήτως αν πραγματικά στοιχεία μπορούν να θεωρηθούν ως αποδεδειγμένα δια προσκομίσεως ιδιωτικού εγγράφου εκδοθέντος από εκείνον, ο οποίος τα προβάλλει, μόνη η παράθεση των, κατά το έτος 2009, υποχρεώσεων και εσόδων της εταιρείας «ΜΠΑΜΠΗΣ ΒΩΒΟΣ-ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» δεν αποδεικνύει σοβαρό κίνδυνο οικονομικού κλονισμού της εταιρείας αυτής, προκαλούμενο από την αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, καθ’όσον δεν προσκομίσθηκαν στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η συνολική (ενεργητικό και παθητικό) περιουσιακή της κατάσταση. Άλλωστε, καθ’όσον αφορά στις δανειακές της υποχρεώσεις, αποδεικνύεται μόνο η σύναψη δύο δανειακών συμβάσεων, συνολικού ύψους 125.000.000 ευρώ, ο δε όρος περί καταγγελίας αναφέρεται σε μέλλουσα να συναφθεί σύμβαση και όχι στις ήδη συναφθείσες. Πέραν τούτων, ουδόλως προκύπτει ότι η μείωση της χρηματιστηριακής αξίας της μετοχής της εταιρείας μετά την έκδοση της από 4.12.2008 προσωρινής διαταγής και η ματαίωση του, όλως αορίστως αναφερομένου, ενδιαφέροντος αλλοδαπών επενδυτών για την αγορά του κτιριακού συγκροτήματος αποτελούν συνέπειες μόνης της παρούσης διαδικασίας παροχής προσωρινής δικαστικής προστασίας και όχι της εκκρεμοδικίας, η οποία γεννήθηκε με την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των προσβαλλομένων πράξεων.

Κατόπιν τούτων, ο ισχυρισμός της τεχνικής εταιρείας περί ισχυρού οικονομικού κλονισμού της, κωλύοντος την αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, πρέπει να απορριφθεί, ως αναπόδεικτος. Η έλλειψη αμέσου εννόμου συμφέροντος των εργατών, διαφόρων ειδικοτήτων, ως και υπαλλήλων της εταιρείας «ΜΠΑΜΠΗΣ ΒΩΒΟΣ-ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» προς παρέμβαση στην ακυρωτική δίκη δεν είναι πρόδηλη και, επομένως, παραδεκτώς υποβάλλεται από αυτούς υπόμνημα προς απόρριψη της κρινομένης αιτήσεως. Οι κοινοί λόγοι, όμως, τους οποίους προβάλλει κάθε ένας από αυτούς (μη συνοδευόμενοι, άλλωστε, από οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο για την σχέση της απασχολήσεώς τους με το συγκεκριμένο έργο) πρέπει να απορριφθούν, διότι δεν προκύπτει ότι η αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων οδηγεί ευθέως και αναποτρέπτως στην στέρηση των μέσων βιοπορισμού τους.

Ο ισχυρισμός της Π.Α.Ε. Παναθηναϊκός, κατά τον οποίο η αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων θα έχει ως αποτέλεσμα την ματαίωση της μετεγκαταστάσεως της ποδοσφαιρικής ομάδας του Παναθηναϊκού και ότι η βλάβη της από την ματαίωση αυτή υπερτερεί της βλάβης των αιτούντων και εμποδίζει την αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, πρέπει να απορριφθεί, διότι στηρίζεται στην εσφαλμένη εκδοχή ότι, κατά τον νόμο, η προβλεπόμενη από το άρθρο 12 του ν. 3481/2006 μεταβίβαση άνευ ανταλλάγματος του ακινήτου της εταιρείας Ε.Τ.Μ.Α. Α.Ε. αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τις εν προκειμένω πολεοδομικές ρυθμίσεις. Αντιθέτως, η αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων ουδόλως εμποδίζει την πρόοδο της διαδικασίας για την έκδοση των αναγκαίων διοικητικών πράξεων που ο νόμος προβλέπει για την δημιουργία του υπερτοπικού πόλου στο Ο.Τ. 45-46-50.

Ο ισχυρισμός του Δήμου Αθηναίων ότι το δημόσιο συμφέρον, συνιστάμενο στην εφαρμογή των άρθρων 11 και 12 του ν. 3481/2006, συνεκτιμώμενο με την βλάβη των αιτούντων, κωλύει την χορήγηση αναστολής εκτελέσεως, διότι η δικαιούχος της προσβαλλομένης οικοδομικής αδείας τεχνική εταιρεία προτίθεται, σε περίπτωση αναστολής εκτελέσεως της πράξεως αυτής, να κινήσει την διαδικασία ανατροπής της, προς αυτόν, γενομένης μεταβιβάσεως του ακινήτου στο Ο.Τ. 45-46-50, η ανατροπή δε αυτή θα έχει ως συνέπεια την αδυναμία εφαρμογής των πολεοδομικών ρυθμίσεων των ως άνω διατάξεων, δεν είναι βάσιμος, διότι α) στηρίζεται στην εσφαλμένη εκδοχή ότι, κατά τον νόμο, η προβλεπόμενη από το άρθρο 12 του ν. 3481/2006 μεταβίβαση άνευ ανταλλάγματος του ακινήτου της εταιρείας Ε.Τ.Μ.Α. Α.Ε. αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τις εν προκειμένω πολεοδομικές ρυθμίσεις, β) η αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων ουδόλως εμποδίζει την πρόοδο της διαδικασίας για την έκδοση των αναγκαίων διοικητικών πράξεων που ο νόμος προβλέπει για την δημιουργία του υπερτοπικού πόλου στο Ο.Τ. 45-46-50, γ) ο ως άνω ισχυρισμός του Δήμου Αθηναίων έχει ως βάση ενδεχόμενες ενέργειες της δικαιούχου της προσβαλλόμενης οικοδομικής αδείας τεχνικής εταιρείας, οι οποίες είναι νοητές σε περίπτωση αποδοχής της ασκηθείσας αιτήσεως ακυρώσεως και την, συνεπεία αυτής, ακύρωση της οικοδομικής αδείας και όχι στο παρόν στάδιο της προσωρινής δικαστικής προστασίας.

Στο στάδιο αυτό τέτοιες ενέργειες, αν τελεσφορήσουν, θα αποτελέσουν λόγο επιγενομένης παρανομίας της προσβαλλομένης οικοδομικής αδείας (καθώς και της συμπροσβαλλομένης εγκρίσεως της μελέτης περιβαλλοντικών όρων), υπέρ του κύρους της οποίας μάχεται η εταιρεία αυτή και η οποία, ως άδεια δομήσεως με συντελεστή 1,6, εκδόθηκε εν όψει ακριβώς της μεταβιβάσεως, για την οποία η εταιρεία εκδηλώνει πρόθεση ανατροπής. Και στην περίπτωση, όμως, κατά την οποία η εν λόγω τεχνική εταιρεία, ελαυνόμενη από την εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών της συμφερόντων, των οποίων είναι και ο μόνος κριτής, δεν ενδιαφέρεται για την τύχη της υπέρ αυτής οικοδομικής αδείας, αν ανασταλεί η εκτέλεσή της, η συνταγματική επιταγή για αποτελεσματική δικαστική προστασία δεν επιτρέπει, πάντως, στην Επιτροπή να κρίνει την τύχη της προκειμένης αιτήσεως, λαμβάνοντας υπ’όψιν ενέργειες του ίδιου του δικαιούχου της οικοδομικής αδείας, τείνουσες στην ματαίωση του, αντιθέτου προς τα συμφέροντά του, σχετικού δικαιώματος των αιτούντων, δ) σε κάθε περίπτωση, δεν προκύπτουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που υπαγορεύουν την επείγουσα εφαρμογή των οριζομένων στα άρθρα 11 και 12 του ν. 3481/2006, τα οποία αποβλέπουν σε μεταβολή από μακρού χρόνου υφισταμένης καταστάσεως του οικιστικού περιβάλλοντος της πόλεως των Αθηνών, είναι δε διάφορο ζήτημα ότι οι εν λόγω νομοθετικές ρυθμίσεις αποσκοπούν, όπως αναφέρεται στο από 13.1.2009 έγγραφο του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, στο δημόσιο συμφέρον.

Συνεπώς, ο ισχυρισμός του εκ των καθ’ων η αίτηση Δήμου Αθηναίων, κατά τον οποίο το δημόσιο συμφέρον κωλύει την αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, πρέπει να απορριφθεί, ο δε ίδιος ισχυρισμός της δικαιούχου της οικοδομικής αδείας τεχνικής εταιρείας πρέπει να απορριφθεί, προεχόντως, ως εκ συμφέροντος τρίτου προβαλλόμενος. Εξ άλλου, σοβαρός κίνδυνος ρευστότητος των αποδεδειγμένως δύο πιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν συνάψει με την τεχνική εταιρεία τις δύο δανειακές συμβάσεις (ύψους 61.200.000 ευρώ η μία και 63.800.000 ευρώ η άλλη) από την ενδεχόμενη αδυναμία της εταιρείας να εκπληρώσει τις, εκ των συμβάσεων αυτών, υποχρεώσεις της, τέτοιος που να εμποδίζει την χορήγηση αναστολής εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, ουδόλως αποδεικνύεται. Η δε απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας από την μη λειτουργία του κτιριακού συγκροτήματος μόνο ως ενδεχόμενη συνέπεια της αιτήσεως ακυρώσεως, η οποία έχει ασκηθεί κατά των προσβαλλομένων πράξεων, μπορεί να θεωρηθεί και όχι ως αποτέλεσμα της αναστολής εκτελέσεώς τους.

Εξ άλλου, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες από την αναστολή εκτελέσεως του επίμαχου οικοδομικού έργου στην απασχόληση των εργαζομένων σ’αυτό θα ήταν τέτοιας κλίμακας, ώστε να στοιχειοθετούν λόγο δημοσίου συμφέροντος που υπερτερεί της βλάβης από την ανέγερση του κτιριακού συγκροτήματος με τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά.

Συνεπώς, τα σχετικώς αναφερόμενα στο από 13.1.2009 έγγραφο του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών αβασίμως προβάλλονται ως λόγοι δημοσίου συμφέροντος, κωλύοντες την αναστολή εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων. Μειοψήφησε ο Προέδρος του Δικαστηρίου, ο οποίος διετύπωσε την γνώμη ότι εκ των διαλαμβανομένων στην αιτιολογική έκθεση των ρυθμίσεων των άρθρων 11 και 12 του ν. 3481/2006 και εκ των λοιπών στοιχείων του φακέλου της υποθέσεως προκύπτει ότι οι ρυθμίσεις αυτές στενώς συνάπτονται και είναι αλληλένδετες με την άνευ ανταλλάγματος μεταβίβαση στον Δήμο Αθηναίων του κειμένου στο Ο.Τ. 45-46-50 ακινήτου της εταιρείας Ε.Τ.Μ.Α. Α.Ε. και ότι, τυχόν ανατροπή της μεταβιβάσεως αυτής, θα έχει, εν τοις πράγμασι, ως αποτέλεσμα την αδυναμία εφαρμογής αυτών των ρυθμίσεων.

Επομένως, κατά την γνώμη αυτή, συντρέχουν εν προκειμένω λόγοι επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, συνιστάμενοι τόσο στην πραγμάτωση των πολεοδομικών επεμβάσεων, που αφορούν στην πολεοδομική ενότητα του Ελαιώνα και στο Ο.Τ. 22 περιοχής 69 του Δήμου, όσο και στην αποτροπή των, κατά τα κοινώς γνωστά, οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών από την παρεμπόδιση της πολεοδομικής παρεμβάσεως, οι λόγοι δε αυτοί, οι οποίοι συνιστούν λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, εμποδίζουν την χορήγηση της αναστολής εκτελέσεως των προσβαλλομένων πράξεων, ανεξαρτήτως της βλάβης των αιτούντων από την πραγματική κατάσταση, η οποία θα διαμορφωθεί από την ανέγερση και λειτουργία του κτιρίου, στο οποίο αφορούν οι προσβαλλόμενες διοικητικές πράξεις. Τούτο δε διότι μόνη η συνδρομή λόγου επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος, ως εν προκειμένω, κωλύει, κατά τον νόμο, την χορήγηση αναστολής εκτελέσεως διοικητικής πράξεως.

-->> από την ιστοσελίδα του ΣτΕ, εδώ: http://www.ste.gr/portal/page/portal/StE/ProsfatesApofaseis#a56
-->> είναι πολύ σημαντικό να ενημερώνεται ο πολίτης απευθείας από τα όργανα και τους θεσμούς της Πολιτείας. Ευχαριστώ το ΣτΕ.