Η Μακρόνησος ως τόπος εξορίας Πόντιων προσφύγων: άγνωστες λεπτομέρειες στο φως

Για τον Θεόφιλο Καστανίδη, πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύται-Κομνηνοί», είναι το Μακρονήσι, το οποίο λύνει τη σιωπή του.

Υπολογίζεται ότι στον Άγιο Γεώργιο, ένα νησάκι μεταξύ Περάματος και Σαλαμίνας, μεταφέρθηκαν περίπου 100.000 άνθρωποι που, εκτός από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και την εχθρότητα, είχαν να αντιμετωπίσουν και την εκμετάλλευση. Στο Καραμπουρνάκι στην Καλαμαριά λειτούργησε ένα ακόμα λιμοκαθαρτήριο· σε αυτό το χώρο πέθαναν περίπου 20.000 άνθρωποι. «Απολυμανθείς» έγραφαν τα βιβλιάρια που έπαιρναν οι πρόσφυγες, μαζί με λίγα χρήματα, λίγα ρούχα και τροφή.

 

«Το 1922-1923 είναι ένα αχαρτογράφητο κεφάλαιο της ιστοριογραφίας μας. Οι πρόσφυγες ερχόμενοι στην Ελλάδα είχαν ήδη επιβαρυνθεί με μολυσματικές ασθένειες από τις ατέρμονες πορείες. 

Μεταφέρθηκαν 1.850 άτομα με το πλοίο “Ιωνία” που χωρούσε μόλις 500», σημείωσε ο Θεόφιλος Καστανίδης. Τα πλοία λόγω καιρού έμεναν έξω από τη Μακρόνησο αρόδο μέχρι να επιτραπεί ο ελλιμενισμός – οι Αρχές υπό το φόβο των ασθενειών άφηναν ανθρώπους στιβαγμένους, με στερήσεις, ψυχικά ράκη. Όσα παιδιά πέθαιναν τα έριχναν στη θάλασσα· τα άψυχα κορμιά έρχονταν στην επιφάνεια και χτυπούσαν στις λαμαρίνες των πλοίων. «Χανόταν η λογική, ο σεβασμός και κάθε αξιοπρέπεια», τόνισε.

 

Ακόμα, αναφέρθηκε στο στρατόπεδο Σελημιέ έξω από την Κωνσταντινούπολη απ’ όπου ξεκινούσε το ταξίδι, στον Ιάπωνα πλοίαρχο που πέταξε πολύτιμο εμπόρευμα στη φλεγόμενη Σμύρνη για να σώσει Έλληνες και Αρμένιους, αλλά και στη μαρτυρία της εθελόντριας Αμερικανίδας γιατρού Έσθερ Πολ Λόβτζοϊ. «Ελπίζω το μυαλό μου να ξεχάσει το ανοιχτό κοιμητήριο στο Χαρκούτ», είχε πει στην Daily Telegraph αναφερόμενη στην πορεία των καραβανιών των προσφύγων.

 

«Στη Μακρόνησο οι Πόντιοι και Ασσύριοι πρόσφυγες έμεναν μέσα σε σκηνές, έπιναν νερό μέσα από σκουριασμένες δεξαμενές που τις έφερναν από το Λαύριο, ενώ στήριγμά τους ήταν ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, άλλα διεθνή τμήματα του Ερυθρού Σταυρού, καθώς και περίπου 1.000 εθελόντριες γιατρίνες από τις ΗΠΑ», εξήγησε ο Θεόφιλος Καστανίδης.

 

Και συμπλήρωσε: «Οι πρόγονοί μας έζησαν το μεγαλείο της αλληλεγγύης, αλλά και την απόπειρα εκμετάλλευσής τους, είτε για κάποια κρυμμένη πάνω τους χρυσή λίρα, ή για κάποια σκουλαρίκια. Αρκετές προσφυγοπούλες δεν ήθελαν να κουρευτούν για να μην φανεί στο αυτί η αναπηρία από τη βίαιη αφαίρεση του σκουλαρικιού. Άλλοι αντάλλαξαν εικόνες αγίων με λίγο νερό ή λίγο ψωμί και έγιναν βορά σε άρπαγες».

 

Πριν από την άφιξη των Ποντίων προσφύγων (η απόφαση ελήφθη στις 10 Ιουνίου 1922), στη Μακρόνησο την περίοδο 1912-1913 κρατούνταν Τούρκοι αιχμάλωτοι.

 

Οι λάντζες έδεναν στον όρμο Κόκκινα, το λοιμοκαθαρτήριο ήταν στον Αγκαλιστό, στο νότιο τμήμα του νησιού ήταν οι λάκκοι με τον ασβέστη για τα πτώματα. Μάλιστα, ο Θεόφιλος Καστανίδης κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης αποκάλυψε ότι το υπουργείο Πολιτισμού θα συνεδριάσει προκειμένου να αποφασίσει για την τοποθέτηση αναμνηστικής στήλης στη Μακρόνησο για τους Πόντιους και Ασσύριους πρόσφυγες, στον τόπο όπου «σαν πληγωμένα πουλιά άφησαν την τελευταία τους πνοή», όπως είπε.

 

Και πρόσθεσε: «Η γενοκτονία του λαού και η δραματική κατάληξη των Ποντίων προσφύγων μαζί με αρκετές οικογένειες Ασσυρίων επάνω στο Μακρονήσι παρέμενε μέχρι πρόσφατα δίχως τεκμηρίωση. Σε πολλούς συμπατριώτες μας ήταν εντελώς άγνωστη ιστορία, ακόμα και αν είχαν χάσει συγγενείς τους εκεί πάνω».

 

Στη Μακρόνησο άρχισαν νέα βάσανα και θάνατοι» – Πόντιος πρόσφυγας διηγείται

 

Μαρτυρία Ιγνάτιου Ορφανίδη (Δραπετσώνα 14/6/1962).

 

Μια εν πολλοίς αγνοημένη πτυχή της σύγχρονης ιστορίας των προσφύγων, που ξεριζωμένοι, μέσα από φωτιά και αίμα ήρθαν στην Ελλάδα, ήταν το αναγκαστικό πέρασμά τους από «σταθμούς καραντίνας» που εγκαθιδρύθηκαν στη μεγάλη πατρίδα, προς «απολύμανσίν των και εξυγίανσιν», όπως έγραφε η εφημερίδα Εμπρός στο φύλλο τής 10ης Ιουνίου 1922. Άγιος Γεώργιος Κερατσινίου, Καλαμαριά, Μακρόνησος... Στο ξερονήσι που χρόνια αργότερα στάλθηκαν χιλιάδες άνθρωποι εξόριστοι, πολιτικοί κρατούμενοι «προς αναμόρφωση», κάποιοι άλλοι Έλληνες, της μεγάλης Ελλάδας, έχοντας γλιτώσει από το μαχαίρι του Τούρκου, είχαν έρθει ξανά αντιμέτωποι με την πείνα, τη δίψα και το θάνατο.

 

Στο έργο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών «Η Έξοδος» αποτυπώνονται, μέσα από μαρτυρίες, και τα βάσανα των προσφύγων κατά την εγκατάσταση. Στο παρακάτω απόσπασμα μιλά ο Ιγνάτιος Ορφανίδης από το χωριό Αϊ-Γιαννέτ’ (Αϊ-Έννες) Άρδασας Αργυρούπολης:

 

Εμείς οι Αι-Γιαννέτ’ φύγαμε και πήγαμε στο Νοβοροσίσκ. [...] Μείναμε τρία χρόνια στο Νοβοροσίσκ και στις 24 Ιουλίου του 1922 με το ατμόπλοιο «Κίος» ήρθαμε στην Ελλάδα. Οχτώ μέρες ταξίδι κάναμε. Στην 1η Αυγούστου μας κατέβασαν στη Μακρόνησο.

 

Στη Μακρόνησο άρχισαν νέα βάσανα και θάνατοι. Μας έκαναν καραντίνα. Εμείς ιδρύσαμε τη Μακρόνησο. Εμείς χτίσαμε τα παραπήγματα, στέρνα για νερό, ό,τι χρειαζόταν. Έρημο νησί ήταν η Μακρόνησος. Ακατοίκητο. Όλο βράχια. Απ’ τους οχτώ χιλιάδες που έφερε το «Κίος» μείναμε στο τέλος δύο χιλιάδες. Οι άλλοι έξι χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν. Έπεσε αρρώστια και μας θέρισε. Ήταν η κυβέρνηση Γούναρη. Επειδή ήρθαμε απ’ τη Σοβιετική Ρωσία, μας πέρασαν για μπολσεβίκους και ήθελαν να μας εξοντώσουν.

Την αρρώστια, στη Μακρόνησο την αποχτήσαμε. Ζούσαμε μες στη βρώμα, στην πείνα και τη δίψα.

Νερό δεν υπήρχε στάλα στο νησί. Μια μαούνα μάς έφερνε απ’ το Λαύριο νερό και εκείνο γλυφό και λιγοστό. Μας τάιζαν βρώμικα μακαρόνια, ελιές σκουληκιασμένες, χαλασμένες ρέγγες κι έπεσε τύφος. Και νερό πουθενά. Κάποτε έκανε τρεις μέρες η μαούνα να φέρει νερό. Λιποθυμούσε ο κόσμος από τη δίψα. Μας τάιζαν και αλμυρές ρέγγες, χαλασμένες και... καταλαβαίνεις. Οι εργολάβοι που μας τροφοδοτούσαν μας έφερναν αυτές τις χαλασμένες τροφές και έπιασε τον κόσμο τύφος. Η διοίκηση της καραντίνας τα έβλεπε αυτά αλλά δεν μιλούσε, ούτε συνελάμβανε τους εγκληματίες εργολάβους τροφοδότες. Εκείνοι πλούτιζαν εις βάρος χιλιάδων ανθρώπων. Πάτησαν πάνω στα πτώματά τους.

 

Μια ομάδα νέων, μαζί και γω, δημιουργήσαμε μια επιτροπή. Πήγαμε στον Ελευθεριάδη, τον διευθυντή του λοιμοκαθαρτηρίου, και παρουσιαστήκαμε μπροστά του. Ζητήσαμε να βγούμε ανεξάρτητοι. Ανεξάρτητος είναι όποιος βγει από το λοιμοκαθαρτήριο με δικά του έξοδα και η κυβέρνηση δεν θα έχει καμία υποχρέωση απέναντί του. Ο πρόσφυγας πάλι δεν θα είχε κανένα δικαίωμα. Πολλοί, για να σωθούν, ζητούσαν να βγουν ανεξάρτητοι, αλλά η διοίκηση και πάλι δεν άφηνε. Ήθελαν σου λέω να μας εξοντώσουν.

 

Αλλά εμείς, η νεολαία του Πόντου και του Καυκάσου, πήραμε πέτρες και ξύλα και φοβερίζαμε ότι θα κάψουμε το λοιμοκαθαρτήριο. «Ή θα τα κάψουμε όλα ή θα μας δώσετε χαρτιά να πάμε έξω», του είπαμε. Έτσι αναγκάστηκε να μας δώσει άδεια εξόδου.

 

Ήμασταν πενήντα νομάτοι νέοι. Νοικιάσαμε ένα ιστιοφόρο. Ξέχασα να σου πω ότι κάπου-κάπου έρχονταν έμποροι με ιστιοφόρα και πουλούσαν λαθραία σε μας ψωμί. Σπείρα σωστή ήταν. Ένα ψωμί το πουλούσαν μια λύρα χρυσή, ένα δαχτυλίδι χρυσό, ένα ρολόι. Ναυλώσαμε λοιπόν ένα ιστιοφόρο για να πάμε απέναντι στο Λαύριο. Αλλά απ’ τους πενήντα που μπήκαμε μέσα, μόνο ένας είχε να πληρώσει τα ναύλα του, ο Γ. Βασιλειάδης. Όταν φτάσαμε στο Λαύριο, ο Βασιλειάδης πλήρωσε για άλλους δύο. Όταν όμως ήρθε η σειρά να πληρώσουμε και οι άλλοι, του είπαμε του καπετάνιου ότι δεν έχουμε. 

Ζητήσαμε και υπογράψαμε ένα χαρτί ότι θα δουλέψουμε και θα του το φέρουμε.

 

«Καλά. Αν τα φέρετε, τα φέρατε». Δεν πίστευε ότι θα του τα φέρουμε. Εμείς όμως δουλέψαμε, βγάλαμε χρήματα και του τα φέραμε.

 

Πήγαμε στον Πειραιά και από κει σκορπίσαμε. Εγώ πήγα στη Δραπετσώνα. Οι άλλοι Αϊ-Γιαννέτες, όσοι γλίτωσαν, βγήκαν αργότερα και σκόρπισαν κι αυτοί. Άλλος στον Πειραιά, άλλος στον Περισσό κι άλλος στη Μακεδονία. Στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται δυο-τρεις.

__________________________

ΣΗΜ. μεταφορά από ανάρτηση του Σταμάτη Χαραλαμπίδη στο facebook

περί Υπερδνειστερίας

τις τελευταιες μερες εχω απευθειας ενημερωση απο Υπερδνειστερία. Η πρωτη ενημερωση, τοτε που εμαθα μερικα πραγματακια για τη χώρα αυτή, ητανε στις 9 Απριλίου:

 

«σκέψου τώρα κυρία Μαρίνα: βρίσκεσαι στο σπίτι σου και μπαίνουνε κάτι τραμπούκοι και τα κανουν όλα ανωκάτω, δέρνουνε τον άντρα σου μεχρι θανατου, βασανίζουν τους γονείς σου, κρεμάνε τα παιδιά σου σε τσιγγέλια κι εσύ τα βλέπεις όλα αυτά κρυμμένη κάπου και κραυγάζεις προς τους γείτονες να βοηθήσουν κι αυτοί σου λένε "γράψε γράμμα στον εισαγγελέα" κι εσύ κάθεσαι και γράφεις όχι μονο ένα αλλά χιλιάδες γράμματα και όχι μόνο στον εισαγγελέα αλλά σε φίλους και συγγενείς, σε όλο τον κόσμο τελοσπάντων, και περιμένεις ανταπόκριση, κάποιος να έρθει να σε γλιτώσει και να τιμωρήσει τους τραμπούκους, αλλά κανείς δεν έρχεται, γίνονται και κάτι συσκέψεις και απόφαση δεν βγάζουν, έρχεται και μια κυρία αμερικάνα και λέει "όλα καλά και θα δώσω στους τραμπούκους ένα κάτι τι να γίνουνε καλά παιδιά" και φεύγει και αφηνει πίσω της τα πράγματα χειρότερα από όσο ήταν κι εσύ πλέον πού μπορείς να ελπίσεις αλλού από έναν αρχιτραμπούκαρο δικό σου, αίμα σου, να πλακώσει τους τραμπούκους, να σε στηρίξει και να σώσει εσένα και τους δικούς σου, κι ας είναι να διαλυθεί εντελώς το σπίτι σου; ε;»

----------------

κάπως ετσι μού τα έλεγε προχτες η κοπέλα απο την Υπερδνειστερία που τρέμει και κλαίει, κι ακόμα σκέφτομαι.

----------------

ΣΗΜ. αντιγράφω απο βικιπαιδεια:

//Η Υπερδνειστερία είναι κράτος (de facto) στη Μολδαβία στην Ανατολική Ευρώπη. Το μη αναγνωρισμένο αυτό κράτος είναι ανεξάρτητο (de facto) από τη Μολδαβία από τις 2 Σεπτεμβρίου του 1990, οπότε και διακήρυξε την ανεξαρτησία του υποβοηθούμενο από Ρώσους, Κοζάκους και Ουκρανούς εθελοντές, καθώς και τη 14η Ρωσική (πρώην Σοβιετική) Στρατιά, νίκησε τις Μολδαβικές δυνάμεις στον Πόλεμο της Υπερδνειστερίας. Ενώ υπάρχει κατάπαυση του πυρός από το 1992, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την Υπερδνειστερία ως περιοχή «παγωμένης διαμάχης».

 

 Η αυτοδιάθεσή της είναι διαφιλονικούμενη. Η Υπερδνειστερία συνεχίζει να ισχυρίζεται ανεξαρτησία και διατηρεί κυριαρχία στην περιοχή της. Σε δημοψήφισμα στις 17 Σεπτεμβρίου 2006, οι ψηφοφόροι της αυτοανακηρυγμένης Δημοκρατίας ψήφισαν με ποσοστό 93,1% υπέρ της ανεξαρτητοποίησής τους από τη Μολδαβία και της ένωσης με τη Ρωσία, με την οποία η περιοχή δεν συνορεύει.

Η Δημοκρατία της Μολδαβίας ορίζει την Υπερδνειστερία ως αυτόνομη εδαφική ενότητα της Υπερδνειστερίας με ειδικό νομικό καθεστώς (ρουμανικά: Unitatea teritorială autonomă cu statut juridic special Transnistria‎), ή Stînga Nistrului ("Αριστερή Όχθη του Δνείστερου").

Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οι εντάσεις μεταξύ της Μολδαβίας και της αποσχισθείσας Υπερδνειστερίας οδήγησαν σε στρατιωτική σύγκρουση που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1992 και ολοκληρώθηκε με εκεχειρία τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας, μια τριμερής Επιτροπή Κοινού Ελέγχου (Ρωσία, Μολδαβία και Υπερδνειστερία) επιβλέπει τις ρυθμίσεις ασφαλείας στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, η οποία περιλαμβάνει είκοσι τοποθεσίες και στις δύο πλευρές του ποταμού. 

Παρόλο που η εκεχειρία έχει διατηρηθεί, η πολιτική κατάσταση της περιοχής δεν έχει επιλυθεί: η Υπερδνειστερία είναι μια μη αναγνωρισμένη αλλά ντε φάκτο ανεξάρτητη ημιπροεδρική δημοκρατία με τη δική της κυβέρνηση, κοινοβούλιο, στρατό, αστυνομία, ταχυδρομικό σύστημα, νόμισμα και πινακίδες κυκλοφορίας οχημάτων. Οι αρχές της έχουν υιοθετήσει σύνταγμα, εθνικό ύμνο, σημαία και εθνόσημο. Είναι η μόνη χώρα που χρησιμοποιεί ακόμα το σφυροδρέπανο στη σημαία της.

Μετά από συμφωνία του 2005 μεταξύ Μολδαβίας και Ουκρανίας, όλες οι επιχειρήσεις της Υπερδνειστερίας που επιδιώκουν να εξάγουν αγαθά μέσω των ουκρανικών συνόρων πρέπει να εγγραφούν στις αρχές της Μολδαβίας. Η συμφωνία αυτή εφαρμόστηκε μετά την έναρξη ισχύος της Ευρωπαϊκής Αποστολής Συνοριακής Βοήθειας στην Μολδαβία και την Ουκρανία (EUBAM) το 2005. Οι περισσότεροι Υπερδνειστέριοι έχουν Μολδαβική υπηκοότητα, αλλά πολλοί Υπερδνειστέριοι έχουν επίσης Ρωσική και Ουκρανική υπηκοότητα. Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα είναι οι Ρώσοι που αποτελούσαν το 34% το πληθυσμού το 2015.

Η Υπερδνειστερία, η Αμπχαζία, η Νότια Οσετία και το Αρτσάχ είναι μετασοβιετικές ζώνες «παγωμένων συγκρούσεων». Αυτά τα τέσσερα εν μέρει αναγνωρισμένα κράτη διατηρούν φιλικές σχέσεις μεταξύ τους και αποτελούν την Κοινότητα για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα των Εθνών.

Στις 20 Σεπτεμβρίου 2017, η κυβέρνηση της Υπερδνειστερίας ζήτησε το καθεστώς παρατηρητή στον ΟΗΕ και διαμαρτυρήθηκε για την επιθετικότητα της Μολδαβίας.

Στην επικράτεια της Υπερδνειστερίας κατοικούν 213 χιλιάδες πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας.//

-->> https://el.wikipedia.org/wiki/Υπερδνειστερία

περί Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα μη εκλεγμένο σώμα στο οποίο ηγείται μια διορισμένη από τις κυβερνήσεις ομάδα Επιτρόπων, ενώ το μόνιμο προσωπικό της που περιλαμβάνει γύρω στους 12.000 ανώτατους αξιωματούχους αποτελεί μια γραφειοκρατία με έντονο νεοφιλελεύθερο ιδεολογικό προσανατολισμό και, το κυριότερο, με μια παράδοση συνδιαχείρισης των πιο σημαντικών υποθέσεων μαζί με τις εργοδοτικές οργανώσεις.»

__________________________

ΣΗΜ. 22/4/2011 απο ενα τόπο που έγινε συνδρομητικός

Το ΤΡΑΜ το τελευταίο

1920s-1950s: Στην μακρά και θλιβερή ιστορία των σκανδάλων των αμερικανικών επιχειρήσεων εναντίον του αμερικανικού λαού και ίσως το πιο καταστροφικό, είναι το σκάνδαλο των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, για το οποίο συνεργάστηκαν, η προμηθεύτρια όπλων στους ναζί, General Motors Corp. (GM), με την προμηθεύτρια καυσίμων στους ναζί, Standard Oil/Rockefeller, την Firestone, την Phillips Petroleum και την Mack Truck.

 

Στόχος της συνωμοσίας ήταν η καταστροφή των δικτύων ηλεκτροκινουμένων οχημάτων, κάτι που ωφέλησε τις εταιρείες κατασκευής οχημάτων εσωτερικής καύσης και τις πετρελαϊκές και δη τους Rockefeller και την GM. 

 

Εν ολίγοις, οι εταιρείες που εμπορεύονταν αυτοκίνητα, πετρέλαια, ελαστικά και λοιπά αναλώσιμα έκριναν ότι ένα αναπτυγμένο δίκτυο τραμ, όπως αυτό του Σικάγο, δεν τους άφηνε μεγάλα περιθώρια για πολλά κέρδη. 

 

Έτσι και με τη "βοήθεια του κράτους" έφτιαξαν μια εταιρεία την National City Lines (NCL), στην οποία συμμετείχαν οι GM, Standard Oil και Firestone, που αγόρασε το δίκτυο τραμ. 

 

Περί το 1941, η NCL είχε αγοράσειτα δικαιώματα και τον εξοπλισμό των τραμ σε 83 πόλεις.

 

Αίφνης η NCL άρχισε με γοργούς ρυθμούς να υποβαθμίζει το δίκτυο (καθυστερήσεις, βλάβες, απεργίες) συνεπικουρώντας την υποβάθμιση με την κατάλληλη προπαγάνδα (θόρυβος, τροχαία, απουσία ευελιξίας κτλ) και έτσι το "χρεοκόπησε", οπότε η NCL, αρχίζει να ξηλώνει τα ηλεκτρικά συστήματα και τις σιδηροτροχιές και στην θέση τους, αφού ασφαλτόστρωσε, βάζει λεωφορεία. 

 

Ο αριθμός των τραμ που λειτουργούσαν,έπεσε από 73.000 σε 18.000. 

 

Όμως, η μεταφορική ικανότητα των λεωφορείων ήταν υποπολλαπλάσια του τραμ, έτσι ο κόσμος στράφηκε στο ιδιωτικό αυτοκίνητο, αφού δεν χωρούσε στα λεωφορεία και έτσι επωφελήθηκαν οι προαναφερθείσες εταιρείες σε αυτοκίνητα, πετρέλαια, λάστιχα κτλ.

 

Οι μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες της συνωμοσίας, είναι ανυπολόγιστες. 

 

Η υποχρεωτική αντικατάσταση του φιλικού στο περιβάλλον τράμ με πετρελαιοκίνητα οχήματα, σήμαινε κατασπατάληση του πετρελαίου, που τα αποθέματά του εξαντλούνται, ενώ για τους ισχυρούς της γης, εμφανίζεται πλέον σαν ζωτικό ζήτημα η απόκτησή του, ακόμη και με πόλεμο, ανατροπές κυβερνήσεων, ή κλοπή από άλλα κράτη.

 

Η συνωμοσία επίσης συνετέλεσε στην μόλυνση του περιβάλλοντος, ενώ η εξώθηση του κόσμου στο ιδιωτικό αυτοκίνητο οδήγησε σε εκατομμύρια θανάτους και τραυματισμούς και μια καταστροφική αλλαγή στην ανάπτυξη των πόλεων, με την εξαφάνιση των συνοικιών και των μικρών επιχειρήσεων.

 

Καθώς μειώνονται τα αποθέματα πετρελαίου και η χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου γίνεται αντιοικονομική, κάποτε θα κληθούν οι φορολογούμενοι να πληρώσουν για την επαναφορά των τραμ και δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε ποιος θα επωφεληθεί.

 

Και καθώς η αγορά των ΗΠΑ, ανέχεται να πατάς επί πτωμάτων, αλλά όχι να μονοπωλείς κλείνοντας τους ανταγωνιστές σου, η GM κρίθηκε ένοχη για απόπειρα δημιουργίας μονοπωλίου και της επεβλήθη το εξοντωτικό τότε πρόστιμο των $ 5.000 καθώς και το επίσης εξοντωτικό πρόστιμο $1 για κάθε μέλος του ΔΣ.

 

Το 1921, ο χημικός Thomas Midgley, υπάλληλος της General Motors, ιδιοκτησίας της Dupont, ανακαλύπτει μία από τις πλέον επικίνδυνες και τοξικές ουσίες, την tetraethyl lead (TEL). 

 

Η TEL, είναι ένας αντικραδασμικός παράγοντας, που επιτρέπει στις μηχανές γκαζολίνης να λειτουργούν με μεγαλύτερη συμπίεση και πιο αποτελεσματικά, κάτι που μείωνε τον θόρυβο και τις φθορές στους κινητήρες. 

 

Η General Motors, εμφανίζει την TEL, σαν σωτηρία των ΗΠΑ, από την επερχόμενη μείωση των αποθεμάτων πετρελαίου. 

 

Η καταστροφικότητα της TEL για όλο τον κόσμο, παρακάμπτεται χάριν του κέρδους.

 

Το 1925 οι Dupont, μέσω της General Motors και οι Rockefeller, μέσω της Standard Oil (Exxon), σχηματίζουν την ανίερη συμμαχία της Ethyl Corporation, για την παραγωγή και διάθεση του δηλητηριώδους προϊόντος, στο ανυποψίαστο κοινό. 

 

Το 1925, σε έρευνα για την δημόσια υγεία, αξιωματούχος της Standard Oil (Exxon), αναφέρει την TEL σαν θείο δώρο. 

 

Ωστόσο με τον καιρό, πάνω από 200 εργάτες της Ethyl Corporation, συμπεριλαμβανομένου του Midgley, δηλητηριάζονται από τον μόλυβδο και πεθαίνουν.

 

Από την αρχή, υπάρχουν προειδοποιήσειςγια τον κίνδυνο εισαγωγής μολύβδου στην γκαζολίνη, αλλά η μηχανή προπαγάνδας και οι εξαγορασμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, διότι ανέκαθεν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, εξαγοράζονταν, για να λειτουργήσουν ενάντια στα συμφέροντα του λαού, διασφαλίζουν τα κέρδη των Dupont και Rockefeller, αδιαφορώντας για την μόλυνση, σε αέρα, νερό, έδαφος, μέχρι την τελική απαγόρευση το 1995 και αφού οι έρευνες απέδειξαν ότι το 2008, ένας στα έξι παιδιά, είχε αυξημένα επίπεδα μολύβδου στο σώμα του, ενώ τρία εκατομμύρια παιδιά, είχαν μόλυβδο στο σώμα τους, αρκετό για να εμποδίσει την νευρολογική τους ανάπτυξη.

 

Ανικανοποίητοι με τα κέρδη τους από την δηλητηρίαση των ΗΠΑ, οι Dupont και Rockefeller, θα δώσουν τα μυστικά της TEL, στην ναζιστική Γερμανία, πριν και κατά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, για να μπορέσουν να κινηθούν τα πολεμικά αεροσκάφη των ναζί, Stukas, Messerschmits και Focke Wulffs.

 

Το 1930 ο Midgley, θα ανακαλύψει το ψυκτικό Freon για την General Motors των Dupont και θα γίνει από τους επιστήμονες που συνετέλεσαν τα μέγιστα στην καταστροφή του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. 

 

Το 1940 ο Midgley, θα παραλύσει και η παράλυση θα αποδοθεί σε πολυομυελίτιδα και όχι στην δηλητηρίαση από μόλυβδο. 

 

Το 1944 ο Midgley, τυχαία απαγχονίζεται στο αναπηρικό κρεββάτι από μία εφεύρεσή του με σκοινιά και τροχαλίες που τον βοηθούσε να κάθεται στο κρεβάτι, πριν προλάβει να εφεύρει κάτι άλλο.

 

Ο Thomas Midgley, δημιουργός του tetraethyl και του Freon, για τα αυτοκίνητα της General Motors των Dupont, χαρακτηρίζεται σαν ο πλέον καταστροφικός για το περιβάλλον επιστήμονας του πλανήτη.

 

Με τα χρόνια, εκατομμύρια τόνοι Freon θα εισέλθουν στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας και θα καταστρέψουν το στρώμα του όζοντος, ένα φίλτρο για τις ηλιακές ακτίνες, ουσιώδες για την ζωή. 

 

Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος στον βόρειο πόλο, αυξάνει κάθε χρόνο και επιτρέπει στις υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου να φτάνουν στην επιφάνεια της γής, με αποτέλεσμα από το 1973 μέχρι το 2000, να τετραπλασιαστούν οι θάνατοι από καρκίνο του δέρματος, με συνέπειες στην παραγωγή τροφής, σε ξηρά και θάλασσα. 

__________________________

ΣΗΜ. άρθρο του Θανάση Πολυζόπουλου (μεταφορά από Facebook)

ενα βιβλιο που με άφησε ξερή!

 ε λοιπόν, δεν μπορείς να φανταστείς τι συνέβαινε την εποχή που ο Β'ΠΠ μαινόταν στην Ευρώπη, ιδίως τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, τότε που μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα.

 

Τότε ακριβώς, στη Μέση Ανατολή γινόταν το έλα να δεις, το μάλε βράσε δηλαδή. Γελούσα φωναχτά (περασμένα μεσάνυχτα!) όταν διάβαζα τα σχετικά κείμενα του Φρανκ Βέμπερ (Frank G. Weber), βασισμένα / τεκμηριωμένα σε σημαντικά αρχεία και βιβλία, καμμιά 300ριά τουλάχιστον, που έψαξε κι έβγαλε το ζουμί τους ο πανάξιος αυτός καθηγητής και άνθρωπος, και εξέδωσε το Παν/μιο Τεμπλ του Μισσούρι το 1979 με τίτλο The Evasive Neutral (© by the curators of the University of Missouri)

 

Κάθε σελιδα (μη πω παράγραφος και φανεί πως υπερβάλλω) θα μπορούσε να γίνει σενάριο για ενα ενδιαφέρον (και αγωνιώδες) φιλμ εποχής, ένα κωμικοτραγικό θρίλλερ ας πούμε. Τα στοιχεία εναλλάσσονται δυναμικά, τόσο που είναι αδύνατο να "χωνευτούν" πάνω απο 2-3 σελίδες τη μέρα.

 

Γεμάτο ανατροπές που προκαλούν γέλιο, με στρατηγους που οδηγούν (χωρις να το επιθυμούν) μεραρχίες και νικάνε σε μάχες χωρίς να εχουν αυτη την πρόθεση! Με πρεσβευτές που ενεργούν παρά τη θέληση και τις οδηγίες των κυβερνήσεών τους, κλπ κλπ απίστευτα ευτράπελα.

 

Εδώ δεν υπάρχει τρόπος αναχαίτισης του γέλωτα, όσο κι αν σκεφτούμε ότι χάνονταν άνθρωποι, ολόκληροι λαοί ήταν έρμαια των ηγετών που αλλού πατούσαν κι αλλού βρίσκονταν, καθένας μιλούσε τη δική του γλώσσα (και δεν εννοώ ανθρώπινη γλώσσα, αλλά την ασυνεννοησία που υπήρχε: άλλα έλεγε ο ένας κι άλλα εννοούσε ο άλλος). Δολοπλοκίες, παζάρια, χαζοεπαναστάσεις, απ' όλα εχει ο μπαχτσές.

 

Ενα πρωτοφανές μπέρδεμα, ένα μπλέξιμο όπου έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα. Καλύτερο απο Τζαίημς Μποντ, καλύτερο από οποιοδήποτε βιβλίο έχεις διαβάσει ίσαμε σήμερα: ατόφια Ιστορία.

Λέμε για την ανικανότητα ή/και τη βλακεία των τωρινών ηγετών του κόσμου, αλλά διαβάζοντάς το διαπιστώνεις ξαφνικά ότι υπάρχουν και χειρότερα!

 

Ομολογώ ότι ξεκινώντας το δεν περίμενα να το βρω τόσο διασκεδαστικό: το Παράλογο αυτοπροσώπως.

________________________

ΣΗΜ. πρόκειται για το βιβλίο Ο ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΣ του Φρανκ Βεμπερ, μτφρ. Εύη Νάντσου, εκδ. ΘΕΤΙΛΗ, 1983

Περί του πολέμου στην Ουκρανία, κλπ

Ποιος είναι ο αμυνόμενος στην Ουκρανία;

Του Φώτη Τερζάκη*

Ξαφνικά, εδώ κι ένα δεκαήμερο ο ειδησεογραφικός βομβαρδισμός για τις «εκατόμβες της πανδημίας» σίγησε. Όχι επειδή το συμβάν θεωρήθηκε λήξαν: τα τιμωρητικά μέτρα της κυβέρνησης κατά των «απείθαρχων» πολιτών σε αγαστή σύμπραξη με τους εργοδοτικούς εκβιασμούς, η δημόσια μασκαράτα της «προφύλαξης», ο φόρος υγείας στους πολίτες κάποιας ηλικίας που εννοούν να προστατεύσουν  τον εαυτό τους από μια ναζιστικού τύπου γενετική παρέμβαση και, πάνω απ’ όλα, η μεθοδευμένη στρατηγική εξόντωσης κάπου 10.000 ανυπότακτων υγειονομικών, συνεχίζονται με ανανεωμένο σαδισμό κι εκδικητική εμμονή – δείχνοντας πώς οι στόχοι τους ούτε βραχυπρόθεσμοι ούτε απλώς «υγειονομικοί» ήταν. Ο λόγος είναι ότι η κυβερνητικά επιδοτούμενη βιομηχανία των fake news ανέλαβε νέα αποστολή, όπου και μετέφερε άρδην όλο το τεχνικό της προσωπικό: μια κολοσσιαία προπαγανδιστική εκστρατεία υπέρ των ΝΑΤΟϊκών της αφεντικών και την ευρωπαϊκών τους δεκανέων, κατά του γεωστρατηγικού τους αντιπάλου, της Ρωσίας.

Ακόμα μία φορά η «Ευρώπη», παραδειγματικά δυσλειτουργική και ανίκανη να διαχειριστεί τα προβλήματα που γεννά η ίδια η αρχιτεκτονική της, αποφάσισε να παίξει τον ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου πυροβολώντας τα πόδια της. Η προθυμία της να πληρώσει, τουλάχιστον οικονομικά εάν όχι και με όρους ασφάλειας, το κόστος των αποφάσεων του στρατηγικού της «προστάτη», κατασιγάζοντας εν μιά νυκτί τα κατά καιρούς τραυλίσματα δοκιμαστικής και άτολμης «διαφοροποίησης», είναι πέραν ενός σημείου ανεξήγητη – αλλ’ ας πούμε ότι αυτό είναι μια ξεχωριστή συζήτηση, που μπορεί να γίνει σε δεύτερη φάση…

Εκείνο που τώρα μας απασχολεί είναι η διαστροφή των σημασιών που έχει γίνει βαρύ υπερόπλο στα χέρια των επιγόνων του Διαφωτισμού και υπερήφανων κατά τ’ άλλα για τον «ορθολογισμό» τους (το ίδιο όπλο που χρησιμοποιήθηκε εναντίον μας στη διάρκεια της πανδημικής σκηνοθεσίας), και η ολοκληρωτικού τύπου φίμωση της σκέψης και του δημόσιου λόγου σε αυτό το κομμάτι του κόσμου που έχει το θράσος ν’ αποκαλεί τον εαυτό του «φιλελεύθερη/ες δημοκρατία/ες». Όχι, δεν είναι ο πυρηνικός όλεθρος που μας απειλεί τούτη τη στιγμή, όχι περισσότερο τουλάχιστον απ’ όσο μας απειλούσε από το 1945 και μετά· είναι η φρικιαστική έγερση του ολοκληρωτισμού με κοινοβουλευτικό μανδύα, η οργουελιανή στόχευση στον πυρήνα των κυττάρων και της σκέψης μας, προαιώνιο όνειρο κάθε ολοκληρωτισμού που τώρα επιτέλους γίνεται εφικτό με την εφιαλτική συνδρομή μιας μακάβριας τεχνολογίας.

Παρ’ όλο που η νέα ιερή συμμαχία διατυμπανίζει την «κατακραυγή ολόκληρου του κόσμου» για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο «κόσμος» αυτός, αν προσέξει κανείς καλύτερα, δεν είναι άλλος από τον αγγλοσαξωνικό-βορειοατλαντικό άξονα και του ευρωπαίους υποτελείς του (απ’ όπου απουσιάζει, περιέργως, το Ισραήλ, παρ’ όλο που δεν παρέλειπε να εξοπλίζει τις ουκρανικά νεοναζιστικά τάγματα με οπλισμό υψηλής τεχνολογίας, όπως άλλωστε κι η Τουρκία: μήπως επειδή και οι δύο γνωρίζουν πως η καταδίκη μιας «εισβολής» θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί κατά μείζονα λόγο εναντίον τους, αν υπήρχε ίχνος συνέπειας στις άσφαιρες ρητορείες —αλλά εγκληματικές πρακτικές— της Δύσης); Και ποια η δικαιολογία της «κατακραυγής»; Η στρατιωτική εισβολή, ακούμε, που παραβιάζει της κατοχυρωμένη από το διεθνές δίκαιο εδαφική και πολιτική ανεξαρτησία μιας χώρας. Είναι η φυσική αγανάκτηση, αν θέλετε, που όλος ο κόσμος νιώθει ενστικτωδώς απέναντι στον επιτιθέμενο. Μάλιστα.

Πριν πάμε να δούμε όμως ποιος ακριβώς είναι ο επιτιθέμενος και ποιος ο αμυνόμενος, μπορούμε να θέσουμε, υποθέτω, το απλό ερώτημα: δεν ήταν παραβίαση της εδαφικής και/ή πολιτικής ανεξαρτησίας μιας χώρας, και αισχρή προσβολή του διεθνούς δικαίου, η επιβολή μιας στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967 και η οργάνωση μιας τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974· η ανατροπή του δημοκρατικά εκλεγμένου Προέδρου Αλιέντε και η επιβολή μιας αιμοσταγούς δικτατορίας στη Χιλή το 1973· η βίαιη διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας και η παράνομη απόσπαση του Κοσόβου από τη Σερβία· η διαδοχική καταστροφή του Αφγανιστάν, του Ιράκ, της Συρίας, της Λιβύης, της Υεμένης και του Σουδάν – για να περιοριστώ μόνο στο τελευταίο ήμισυ του αιώνα, και παραλείποντας πολλά;

Ποια «αυταρχική» δύναμη ενορχήστρωσε αυτά και άλλα πολλά εγκλήματα κατά του διεθνούς δικαίου, ζητώντας ρητά μάλιστα να εξαιρεθεί η ίδια από τις διαδικασίες εφαρμογής του, ενώ ταυτόχρονα περιπαίζει τη νοημοσύνη μας επιτιθέμενη όπου την παίρνει και όπου μπορεί στο όνομα ακριβώς του «διεθνούς δικαίου»; Το λέω γιατί άκουσα προχθές έναν (ακόμα) γελοίο εκπρόσωπο της κυβέρνησης Μητσοτάκη (με την ιδιότητα του διεθνολόγου μάλιστα) να λέει επί λέξει: «Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ουκρανία δυστυχώς αλλάζει τον κόσμο· και φοβάμαι ότι τον αλλάζει για πάντα. Διαμορφώνεται […] αυτή τη στιγμή μια νέα διαχωριστική γραμμή: από τη μία πλευρά θα είναι η δημοκρατία και η ελευθερία και από την άλλη πλευρά θα είναι ο αυταρχισμός και ο αλυτρωτισμός […] Πράγματι, αυτό που είδαμε στη Ρωσία μάς θυμίζει τον Αττίλα […] Δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς, ούτε ουδέτεροι, απέναντι σε κάτι το οποίο είναι καταφανώς άδικο. Για τον λόγο αυτόν η χώρα μας, λοιπόν, τηρεί μιαν ανυποχώρητη στάση απέναντι σε οποιαδήποτε χώρα κάνει κουρελόχαρτο το διεθνές δίκαιο».

Στον παραλληλισμό της ρωσικής στρατιωτικής επιχείρησης με τον Αττίλα θα επανέλθω. Το βέβαιο είναι πάντως ότι, όχι, καμία καινούργια εποχή δεν εγκαινιάζεται σήμερα ούτε ο κόσμος άλλαξε ριζικά από τα γεγονότα αυτού του Φεβρουαρίου στην Ουκρανία. Όσα ζούμε σήμερα είναι άρρηκτη συνέχεια μιας πολιτικής την οποία εγκαινίασαν οι ΗΠΑ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με στόχο μια άνευ όρων και χωρίς λογικούς, ηθικούς ή δικαιικούς φραγμούς παγκόσμια κυριαρχία. Ωστόσο το ήθος αυτής πολιτικής είχε εξαγγελθεί ακόμα νωρίτερα: με το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Επιτρέψτε μου λοιπόν να διηγηθώ μία ιστορία που θα βοηθήσει, ελπίζω, κάποιους οι οποίοι έχουν μνήμη χρυσόψαρου.

Στις αρχές του 1918 η Γερμανία ήταν προφανές ότι έχανε, αλλά συνέχιζε να μάχεται απελπισμένα και ο πόλεμος τραβούσε σε μάκρος. Υπό αυτές της συνθήκες, ένας σύμβουλος του Αμερικανού Προέδρου Ουίλσον ονόματι George Creel —προδρομική φιγούρα του σύγχρονου μάνατζμεντ και της επιστήμης των δημοσίων σχέσεων— είχε μια ιδέα: ίσως οι Γερμανοί θα παρέδιδαν τα όπλα εάν τους προσφέραμε ήπιους όρους εκεχειρίας· και συνέταξε μια σειρά από ήπιους όρους που έλεγαν ότι δεν θα υπήρχαν καθόλου τιμωρητικά μέτρα, τους οποίους παρέδωσε στον Πρόεδρο Ουίλσον γα να τους εξαγγείλει δημοσίως – το περίφημο «Διάγγελμα των 14 σημείων». Καμία προσάρτηση, καμία κυρωτική αποζημίωση, κ.ο.κ. έλεγε το διάγγελμα· και οι Γερμανοί παράδωσαν τα όπλα. Το πώς τους συμπεριφέρθηκαν οι νικητές στις Βερσαλλίες είναι γνωστό: ο Κλεμανσώ ήθελε να συντρίψει αμετάκλητα τη Γερμανία, ο Λόυντ Τζώρτζ θεωρούσε σκόπιμο να εισπραχθούν υπέρογκες πολεμικές αποζημιώσεις, όσο για τον αφελή Ουίλσον, όταν αναρωτιόταν τί έγιναν τα «14 σημεία» του, τον έβγαζαν βόλτα στα πολεμικά νεκροταφεία και τον έκαναν να νιώθει ντροπή που δεν μισούσε τους Γερμανούς.

Η Γερμανία έφτυσε κυριολεκτικά αίμα· και το αίμα αυτό, δηλητηριασμένο από τους πικρούς χυμούς της πληγωμένης αξιοπρέπειας, της εθνικής ταπείνωσης αλλά, προπαντός, της αίσθησης του σατανικού εμπαιγμού, έθρεψε το δέντρο του ναζισμού. Οι εμπνευστές της αμερικανικής πολιτικής δικαιολόγησαν την πράξη τους στο όνομα του «κοινού καλού». Με αυτόν τον τρόπο έσωσαν, λένε, μερικές χιλιάδες ζωές Αμερικανών κι Ευρωπαίων το 1918. Δεν συνυπολόγισε όμως η λογιστική τους το (εύλογο) μίσος που γεννά η ατιμία, και το (αναμενόμενο) έγκλημα που γεννάει το μίσος: οι ζωές που κόστισε το Άγος των Βερσαλλιών περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα εκατομμύρια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου,  και ύστερα της Κορέας και του Βιετνάμ, και ύστερα της Παλαιστίνης και της Μέσης Ανατολής – και σταματάω εδώ…

Η στρατηγική παραπλάνηση είναι ασφαλώς μέρος του πολέμου. Όμως το μήνυμα «Ας κάνουμε ειρήνη με τους εξής όρους…»  δεν είναι της ίδιας λογικής τάξεως με τις παραπλανήσεις και τα τεχνάσματα στρατηγικής. Λένε ότι στον έρωτα και στον πόλεμο επιτρέπονται τα πάντα, και ίσως αυτό να ισχύει μέσα στον πόλεμο ή τον έρωτα, όχι όμως αναφορικά με τον πόλεμο ή τον έρωτα, και είναι κοινό αίσθημα πως η προδοσία και η εξαπάτηση σε ανακωχή ή ειρηνευτική διαδικασία είναι απείρως φρικτότερο πράγμα από την παραπλάνηση στη μάχη. Όπως ωραία το έχει φωτίσει ο  Gregory Bateson¹, όποιος παίζει με τους κανόνες της μετα-επικοινωνίας ανοίγει την πόρτα στην τρέλα. Εάν δεν υπάρχει αξιόπιστη μετα-επικοινωνία σε σχέση με τον πόλεμο, δεν υπάρχει δίοδος διαφυγής από τον διαρκή, βρώμικο και δίχως κανόνες πόλεμο. Αυτό το ήθος εισήγαγαν στις αναμετρήσεις του εικοστού αιώνα οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, και αυτό είναι κάτι χειρότερο από τα πυρηνικά του Ναγκασάκι και της Χιροσίμα: πυρηνική βόμβα στην ανθρώπινη λογική και κρίση, στο ίδιο το αξιακό έδαφος επί του οποίου μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε ανθρώπινη επικοινωνία και συνεννόηση – και ως εκτοξευτήρας της λειτουργεί το αληθινά δαιμονικό σημερινό σύστημα των Μέσων.

Μπορούμε να παρατηρήσουμε τώρα την επανάληψη του ίδιου σεναρίου το 1990-91, με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Λογικά, η εξαφάνιση του Συμφώνου της Βαρσοβίας θα έπρεπε να οδηγήσει στη διάλυση του ΝΑΤΟ, το οποίο δημιουργήθηκε με ρητό στόχο ν’ αντιμετωπίσει τη «σοβιετική απειλή». Νέες μορφές ολοκλήρωσης θα έπρεπε να προταθούν γι’ αυτή την «άλλη Ευρώπη», η οποία φιλοδοξούσε να προσεγγίσει τη Δύση. Ακόμη πιο σοβαρό, οι ίδιοι οι Αμερικανοί υποσχέθηκαν στον Γκορμπατσώφ (και αυτό είναι καταγεγραμμένο επισήμως) την ασφάλεια της νέας Ρωσίας και την αποχή από οιαδήποτε ενέργεια επιθετικού χαρακτήρα, όπως η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς² – και οι εγγυήσεις αυτές έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στις επόμενες κινήσεις του τελευταίου Σοβιετικού ηγέτη. Ωστόσο, αφότου εκπλήρωσαν τις επιδιώξεις τους, οι ΗΠΑ μεταχειρίστηκαν τη Ρωσία σαν ηττημένο πολέμου – και κάθε άλλο παρά με τον ιπποτισμό του νικητή (που δεν ήταν ποτέ στον κώδικά τους). Απέρριψαν ασυζητητί μία σχετική πρόταση της Γαλλίας και, θέλοντας να κεφαλαιοποιήσουν τη «νίκη» τους, πίεσαν αφόρητα για την ανατολική διεύρυνση των ευρωατλαντικών δομών, κληροδότημα του Ψυχρού Πολέμου, στέλνοντας σε όλους το μήνυμα ότι έχουν την πρόθεση να τον συνεχίσουν.

Ήδη από το 1997 ξεκίνησε η ανατολική διεύρυνση του ΝΑΤΟ,  παρ’ όλο που στις ίδιες τις ΗΠΑ ηγετικές προσωπικότητες εξέφραζαν τη διαφωνία τους. Το 1999, όταν το ΝΑΤΟ γιόρταζε με τυμπανοκρουσίες την 50ή του επέτειο, έκανε την πρώτη του θεαματική κίνηση προς τ’ ανατολικά (Ουγγαρία, Πολωνία και Τσεχική Δημοκρατία) και ανακοίνωσε πως η διαδικασία θα συνεχιζόταν μέχρι τα ρωσικά σύνορα. Την ίδια στιγμή η Ατλαντική Συμμαχία προχωρούσε σε πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας, μετατρέποντας τον οργανισμό από αμυντικό μπλοκ σε επιθετική συμμαχία, κατά παράβασιν του διεθνούς δικαίου. Ο πόλεμος κατά του Βελιγραδίου διεξήχθη χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ, εμποδίζοντας έτσι τη Μόσχα να χρησιμοποιήσει ένα από τα τελευταία εναπομείναντα μέσα ισχύος της: το δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Η ανάληψη της εξουσίας από τον Πούτιν τον επόμενο χρόνο μάλλον πολλαπλασίασε τις πράξεις καλής θέλησης προς την Ουάσιγκτον, ιδίως μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Ο νέος ρώσος πρόεδρος αποδέχθηκε την προσωρινή εγκατάσταση αμερικανικών βάσεων στην Κεντρική Ασία και διέταξε το κλείσιμο των ρωσικών βάσεων στην Κούβα που κληρονόμησε από την ΕΣΣΔ, όπως και την αποχώρηση των ρώσων στρατιωτών που βρίσκονταν στο Κόσοβο. Το μόνο αντάλλαγμα που ζητούσε η Ρωσία ήταν να αποδεχθεί η Δύση ότι ο μετασοβιετικός χώρος, τον οποίον ορίζει ως το «εγγύς εξωτερικό» της, εμπίπτει στη σφαίρα ευθύνης της. Το 2003, η επέμβαση στο Ιράκ από τον αμερικανικό στρατό, επίσης χωρίς έγκριση του ΟΗΕ που αποτελεί ακόμα μία κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, επέσυρε μια κοινή καταδίκη από το Παρίσι, το Βερολίνο και τη Μόσχα, πράγμα που εμφύσησε φόβους στην Ουάσινγκτον για το ενδεχόμενο μιας συνεργασίας της Ρωσίας με την Ευρώπη, την οποία όφειλε να τσακίσει εν τη γενέσει της· και το προσφορότερο όπλο γι’ αυτό ήταν οι «πρόθυμες» χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν ραγδαία. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να εγκαταστήσουν τμήματα της αντιπυραυλικής τους ασπίδας στην Ανατολική Ευρώπη, κατά παράβασιν της συμφωνίας Ρωσίας-ΝΑΤΟ (που υπογράφηκε το 1997), ενώ παράλληλα η Ουάσινγκτον αμφισβητούσε τις συμφωνίες πυρηνικού αφοπλισμού (και αποσύρθηκε από τη Συνθήκη για τους αντιβαλιστικούς πυραύλους τον Δεκέμβριο του 2001). Ο χορός των λεγόμενων «χρωματιστών επαναστάσεων» στον μετασοβιετικό χώρο έγιναν δικαιολογημένα αντιληπτές στη Μόσχα ως επιχειρήσεις που αποσκοπούσαν στην εγκαθίδρυση φιλοδυτικών καθεστώτων στο κατώφλι της. Τον Απρίλιο του 2008 η Ουάσιγκτον άσκησε ισχυρές πιέσεις στους ευρωπαίους συμμάχους της να επικυρώσουν την πρόσκληση της Γεωργίας και της Ουκρανίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, και ταυτόχρονα πίεζε για αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, η οποία συνιστούσε μια πρόσθετη βιαιοπραγία κατά του διεθνούς δικαίου αφού νομικά επρόκειτο για σερβική επαρχία.

Αφότου η Δύση άνοιξε το κουτί της Πανδώρας του παρεμβατισμού και της αμφισβήτησης των συνόρων στην ευρωπαϊκή ήπειρο, η Ρωσία απάντησε με στρατιωτική επέμβαση στη Γεωργία το 2008 και στη συνέχεια με την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας. Με τον τρόπο αυτόν το Κρεμλίνο έστελνε σήμα ότι θα κάνει τα πάντα για ν’ αποτρέψει την περαιτέρω ανάπτυξη του ΝΑΤΟ στο μαλακό του υπογάστριο. Ήταν ασφαλώς παραβίαση του διεθνούς δικαίου, επίσης, αλλά ποιος είχε το ηθικό έρεισμα να το υπερασπιστεί; Οι ΗΠΑ συνέχισαν το θανατηφόρο παιχνίδι τους, απολύτως τυφλές απέναντι στις δυνάμεις που έθεταν σε κίνηση.

Στα τέλη του 2013, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί υποστήριξαν τις διαδηλώσεις που οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς στην Ουκρανία, του οποίου η εκλογή το 2010 είχε αναγνωριστεί ως σύμφωνη με τους δημοκρατικούς κανόνες. Ήταν ένα απροκάλυπτο πραξικόπημα, με μοχλό ουκρανικές νεοναζιστικές συμμορίες τις οποίες η Δύση εξόπλιζε³ προκειμένου να πετύχει, πάση θυσία, την προσάρτηση της Ουκρανίας στο δυτικό στρατόπεδο. Ακολούθησε μια δυναμική ρωσική παρέμβαση στην Ουκρανία —η προσάρτηση της Κριμαίας και η ανεπίσημη στρατιωτική υποστήριξη των αυτονομιστών του Ντάνμπας, μιας μεγάλης ρωσικής μειονότητας 250.000 ανθρώπων, ειρήσθω εν παρόδω— την οποία το Κρεμλίνο δικαιολόγησε ως νόμιμη απάντηση στη (φιλο)δυτική διαρπαγή της εξουσίας στο Κίεβο. Από την πλευρά τους, οι δυτικές πρωτεύουσες κατήγγειλαν μιαν άνευ προηγουμένου πρόκληση για τη διεθνή μεταψυχροπολεμική τάξη.

Οι συμφωνίες του Μινσκ, που υπογράφηκαν τον Σεπτέμβριο του 2014, έδωσαν τη δυνατότητα στη Γαλλία και τη Γερμανία —χώρες εξαρτημένες από το ρωσικό φυσικό αέριο, και ιδίως η δεύτερη— να αναλάβουν ρόλο μεσολαβητή στις εχθροπραξίες. Επτά χρόνια αργότερα, όμως, η διαδικασία είχε παγώσει: το Κίεβο εξακολουθούσε ν’ αρνείται την αυτονομία στο Ντάνμπας την οποία υπέγραψε, ενώ ο ρωσικός πληθυσμός υφίστατο φρικαλέους βασανισμούς από τα εθνικιστικά τάγματα εφόδου και η γλώσσα του (της οποίας διάλεκτος είναι ουσιαστικά η ουκρανική) απαγορεύτηκε. Συνειδητοποιώντας ότι Παρίσι και Βερολίνο ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις ουκρανο-αμερικανικές θέσεις, η ρωσική ηγεσία αποφάσισε να τους παραγκωνίσει και να διαπραγματευτεί απευθείας με τους Αμερικανούς, τους οποίους έβλεπε ως τους πραγματικούς καθοδηγητές του Κιέβου. Η εκλογή του προέδρου Ζελένσκι τον Απρίλιο του 2019 γέννησε στιγμήν στο Κρεμλίνο την ελπίδα μιας ανανέωσης των δεσμών με το Κίεβο, αλλά εκείνος ενίσχυσε την πολιτική της ρήξης με τον «ρωσικό κόσμο» που είχε ξεκινήσει ο προκάτοχός του. Ακόμη χειρότερα, η στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία μεταξύ Ουκρανίας και ΝΑΤΟ συνέχιζε να εντείνεται ενώ η Τουρκία, μέλος και η ίδια του ΝΑΤΟ, έχει παραδώσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη μάχης, που έκαναν το Κρεμλίνο να φοβάται ότι το Κίεβο ίσως μπει στον πειρασμό μιας στρατιωτικής ανακατάληψης του Ντάνμπας. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι κινήσεις της Μόσχας ήταν αυτό πού λέμε στο σκάκι φορσέ: δεν είχε κανένα άλλο περιθώριο από το ν’ αναλάβει πρωτοβουλία όσο υπήρχε ακόμα χρόνος.

Ακόμη και την τελευταία στιγμή, παρ’ όλ’ αυτά, σε μια προσπάθεια να λάβει εγγυήσεις σχετικά με την προστασία της εδαφικής της ακεραιότητας, η Ρωσία παρουσίασε στους Αμερικανούς δύο σχέδια συνθηκών με στόχο τη μεταρρύθμιση της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, ενώ συγκέντρωνε στρατεύματα στα ουκρανικά σύνορα. Ζητούσε το επίσημο πάγωμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, την απόσυρση των δυτικών στρατευμάτων από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και τον επαναπατρισμό των αμερικανικών πυρηνικών όπλων που έχουν αναπτυχθεί στην Ευρώπη. Αντιμετωπίστηκε ακόμα μία φορά με αλαζονική απαξίωση – κι έπαιξε το μόνο χαρτί που μπορούσε πια να παίξει.⁴

Ανεξάρτητα από τους συγκυριακούς παράγοντες οι οποίοι πυροδότησαν τα γεγονότα που σήμερα όλοι με κροκοδείλια δάκρυα θρηνούν και καταδικάζουν, πρέπει να τονιστεί ότι η Ρωσία απλώς επαναλαμβάνει τα αιτήματα που προβάλλει αδιάλειπτα από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, τα οποία η Δύση ποτέ δεν θεώρησε αποδεκτά ή νομιμοποιημένα. Ασφάλεια της Ευρώπης δεν μπορεί να υπάρξει ενάντια στη Ρωσία αλλά μόνο μαζί της. Είναι η μόνη παραδοχή που υπαγορεύει ο συνεπής ειρηνισμός, για όσους θέλουν να εμφανίζονται ως θερμοί υποστηρικτές του. Πέρ’ από τους πραγματιστικούς υπολογισμούς της εκάστοτε διπλωματίας, είναι σωστό ότι πρέπει να συνιστά κριτήριο των πολιτικών μας επιλογών μια αρχή δικαίου, και ακόμη πιο σωστό πως αυτή υπαγορεύει να στέκουμε πάντα στο πλευρό του αμυνόμενου, και να εναντιωνόμαστε στον επιτιθέμενο: μόνο που επιτιθέμενος αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία δεν είναι η Ρωσία· είναι το ΝΑΤΟ και ο συρφετός των μικρών και μεγάλων υποτακτικών του, και η Ρωσία είναι ο αμυνόμενος. Μια εκτίμηση στην οποία συγκλίνουν πολλοί σοβαροί διεθνείς αναλυτές —αποκλεισμένοι βεβαίως από την τηλεοπτική μηχανή των fake news— είναι ότι στήθηκε παγίδα στον Πούτιν.

Αφελώς θα μπορούσε ίσως να ρωτήσει κάποιος: μα γιατί αυτή η παράλογη επιθετικότητα των ΗΠΑ προς τη Ρωσία, αφού στο κάτω-κάτω δεν υφίσταται το βαθύ ιδεολογικό ρήγμα (έστω προσχηματικό) που χώριζε τα δύο στρατόπεδα την εποχή του Ψυχρού Πολέμου; Γιατί αυτή η στρατηγική ασφυκτικής περικύκλωσης, φυτεύοντας πυρηνικές βάσεις σε όλη την περίμετρο των συνόρων της που κανένα κυρίαρχο κράτος δεν θα μπορούσε ν’ αποδεχθεί, κι εκτοξεύοντας απερίφραστες απειλές (έστω ρητορικές) που γεννούν αναπόφευκτα ένα αίσθημα υπαρξιακής απειλής σε αυτή τη μεγάλη χώρα, όταν μάλιστα έχει η ίδια εκπέμψει με κάθε τρόπο την επιθυμία της να ενταχθεί υπό αξιοπρεπείς όρους στο «δυτικό» στρατόπεδο; Η απάντηση πρέπει ν’ αναζητηθεί, νομίζω, στους όρους της κεφαλαιοκρατικής παγκοσμιοποίησης που επέβαλαν οι ηγέτιδες δυνάμεις της Δύσης από τα τέλη τής δεκαετίας του ’70 και συνδέθηκε με το λεγόμενο «νεοφιλελεύθερο» οικονομικοπολιτικό δόγμα.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι πρωτεργάτες της «παγκοσμιοποίησης» απέβλεπαν σε οικονομική λεηλασία των τεράστιων πλουτοπαραγωγικών πηγών αυτής της χώρας (σύμφωνα με το σχέδιο Μπρζεζίνσκυ, ο οποίος υποκινούσε εμμονικά τον διαμελισμό της Ρωσίας μη παύοντας να δηλώνει με κάθε ευκαιρία «Η Ρωσία είναι πάρα πολύ μεγάλη!») – ελπίδα την οποία έκανε προς στιγμήν, μετά το 1995, να φαίνεται ρεαλιστική το άνοιγμα του έως τότε αποκλεισμένου σοβιετικού οικονομικού χώρου χάρη στην πολιτική Γκορμπατσώφ, και ύστερα βέβαια του Γιέλτσιν. Η ελπίδα αυτή διαψεύστηκε οικτρά, και η διάψευσή της συνδέθηκε με την ανάληψη της εξουσίας από τον Πούτιν ο οποίος, μετά τις πρώτες οδυνηρές εμπειρίες της χώρας από το «άνοιγμα» της δεκαετίας του ’90, ανέλαβε σιδηρά διαχείριση και επιστροφή σε ένα κλειστό εθνικιστικό καθεστώς προστατευμένης οικονομίας. Αυτό ακριβώς είναι το «έγκλημα» όλων των κηρυγμένων εχθρών τής Δύσης σήμερα —του Ιράν, της Κίνας, της Βενεζουέλας ή της Βολιβίας, κ.ά.— τα οποία στη jargon της ακαδημαϊκής πολιτικής επιστήμης αποκαλούνται «αυταρχικά καθεστώτα».

Πρέπει να γίνει σαφές ότι, στη γλώσσας αυτής της υπηρεσιακής διανόησης, ο όρος «αυταρχικά» δεν έχει να κάνει τίποτα με όρους εσωτερικής πολιτικής, με μονοκομματική ή πολυκομματική διακυβέρνηση, με μηχανισμούς αναδιανομής ή συγκέντρωσης του πλούτου στα χέρια μια μικρής κυβερνητικής ελίτ· αφορά μόνο τα προστατευτικά οικονομικά μέτρα που δημιουργούν κλειστές ζώνες στο σύστημα της παγκόσμιας αγοράς και στους ελεγκτικούς του μηχανισμούς (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ, κτλ.) οι οποίοι, καταγόμενοι από το Μπρέτον Γουντς, έχουν αποβεί το κατεξοχήν οικονομικό εργαλείο της (αποβλεπόμενης) παγκόσμιας διακυβέρνησης εκ μέρους των δυτικών κεφαλαιοκρατικών ελίτ, όπως η στρατιωτική μηχανή των ΗΠΑ έχει αποβεί το αστυνομικό/εκτελεστικό της εργαλείο. Π.χ. η Κίνα και η Βόρειος Κορέα είναι «αυταρχικά καθεστώτα», όχι όμως η Ταϊλάνδη και η Σιγκαπούρη· η Συρία και Ιράκ είναι «αυταρχικά καθεστώτα», όχι όμως η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ· η Βενεζουέλα είναι «αυταρχικό καθεστώς», όχι όμως η Κολομβία· κ.ο.κ.  Βεβαίως, η προστασία της εθνικής οικονομίας από την πολιτική Πούτιν δεν είχε τα αναμενόμενα ευεργετήματα για τον ρωσικό λαό, επειδή επιτεύχθηκε χάρη στη συμμαχία με ένα καρτέλ εσωτερικών ολιγαρχών οι οποίοι, μετά από ένα σκληρό ξεκαθάρισμα λογαριασμών στη δεκαετία του 2000, συνήψαν ένα νέο συμβόλαιο με την κυβέρνηση δια του οποίου εξασφάλιζαν την εκμετάλλευση του αδαπάνητου κοινωνικού πλούτου της Σοβιετικής Ένωσης που περιήλθε στα χέρια τους.

Ασφαλώς και ο Πούτιν δεν είναι λαϊκός ηγέτης ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο για οποιαδήποτε έννοια κοινωνικής δημοκρατίας· μπορούν κάλλιστα του ασκηθούν κριτικές, πολύ αυστηρές μάλιστα, από μια τέτοια σκοπιά, όμως: 1) δεν είναι καθόλου αυτό που ενοχλεί τους δυτικούς, και άλλωστε καμία πολιτική οντότητα δεν εκδημοκρατίστηκε ποτέ υπό καθεστώς εξωτερικής απειλής· και 2) ο εσωτερικός αυταρχισμός της κυβέρνησης Πούτιν δεν μεταφράζεται αυτομάτως σε άδικο στην εξωτερική πολιτική (είναι πολύ πιο πολύπλοκες οι σχέσεις ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα της πολιτικής), διότι σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής είναι μια κυβέρνηση αμυνόμενη κι έχει όλο το δίκιο με το μέρος της. Στα μάτια των δυτικών, ο Πούτιν είναι το κύριο εμπόδιο στη λεηλασία της Ρωσίας από το δυτικό κεφάλαιο και τίθεται ως πρώτιστος στόχος η ανατροπή του. Και, στα σχέδια της αδίστακτης δυτικής γεωπολιτικής, η πολυεθνική και περισσότερο κοινωνικοπολιτικά εύθραυστη Ουκρανία θεωρήθηκε το μαλακό υπογάστριο της περίκλειστης ρωσικής οικονομικής και στρατιωτικής άμυνας, μέσω της οποίας από το 1991 προσπαθεί να ανοίξει διαδρόμους αποφασιστικής πολιτικής διείσδυσης.

Δεν χρειάζεται, υποθέτω, να πω ότι μέχρι στιγμής το άμεσο θύμα των ύπουλων δυτικών σχεδιασμών είναι η ίδια η Ουκρανία. Όσο κι αν διαρκέσει αυτή η στρατιωτική επιχείρηση, όσες κυρώσεις κι αν επιβληθούν στη Ρωσία, οι δυτικοί στόχοι είναι αδύνατον να ευοδωθούν. Αν οι δυτικοί —και οι «πρόθυμοι» ανατολικοί σύμμαχοί τους— επιμείνουν, το μόνο που θα πετύχουν είναι η ολοσχερής καταστροφή της Ουκρανίας. Ήδη η ανόητη και πολιτικά αβαρής ηγεσία της πληρώνει το τίμημα της εμπιστοσύνης που εναπόθεσε στους Αμερικανούς, μη κατανοώντας ότι γι’ αυτούς δεν ήταν τίποτα περισσότερο από αναλώσιμο χαρτί.

Οπουδήποτε, οποιοσδήποτε συμμάχησε με τους Αμερικανούς —στη Συρία, στο Ιράκ, στην πρώην Γιουγκοσλαβία, και αλλού— αφέθηκε απροστάτευτος στην τύχη του και είναι ηλιθιότητα πρώτου μεγέθους να περιμένει κάποιος συνέπεια, εντιμότητα και ήθος από τη δύναμη που εξαχρείωσε όσο κανένας άλλος τη διεθνή πολιτική και διπλωματία, όπως και τα ίδια τα πολεμικά ήθη, στον εικοστό αιώνα. Οι μισοί Ουκρανοί άλλωστε είναι ρωσικής καταγωγής είτε φιλορώσοι· και όσοι απλώς δεν είναι φιλορώσοι, δεν πολεμούν αλλά παρακολουθούν τρομαγμένοι τα γεγονότα κλειδωμένοι στα σπίτια τους ή σπεύδουν να φύγουν το γρηγορότερο από τους διαδρόμους διαφυγής που ανοίγουν οι Ρώσοι. Όσοι πολεμούν είναι οι αθρόα χρηματοδοτούμενες κι εξοπλιζόμενες από τους Αμερικανούς διμοιρίες των ναζιστικών καθαρμάτων που έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος του «επίσημου» στρατού.

Το θλιβερό επιμύθιο όλων αυτών είναι βέβαια, τουλάχιστον για εμάς, τα όσα διαδραματίζονται στην Ελλάδα. Η διακυβέρνηση από ένα δεξιό, νεοφασιστικών αποχρώσεων και διασυνδέσεων κόμμα (ελέω κάποιου είδους «λευκής επιταγής» από τα λοιπά κοινοβουλευτικά κόμματα, να τονίσουμε), οδηγεί τούτη τη στιγμή, με τη σύμπραξη όλων των μηχανισμών που ενορχηστρώνονται από την Αμερικανική Πρεσβεία⁵, στο βαθύτερο σημείο τής σπείρας ολέθρου στην οποία κυλάει εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία η χώρα. Αποδεκατισμένη από τη μνημονιακή καταλήστευση που ήταν καρπός της ευρω-δουλείας όλων της των πρόσφατων κυβερνήσεων, παγωμένη και ρημαγμένη από την υγειονομική δικτατορία που επιβλήθηκε επί δύο χρόνια μέσω υπουργικών διαταγμάτων και με οικειοθελώς φιμωμένη την αντιπολίτευση, προβαίνει τώρα στην έσχατη αυτοκτονική κίνηση να λάβει μέρος σε έναν πόλεμο που δεν την αφορά – και, ακόμα μία φορά, «στο πλευρό των νικητών», όπως δήλωσε κυνικά ο ψυχοπαθής πρωθυπουργός της.

Μόνο που τα κέρδη των νικητών —αν υπάρξουν— δεν προορίζονται για τις δουλοπρεπείς ορντινάτσες τους, όπως αρνείται να διδαχθεί εδώ κι έναν αιώνα ακριβώς η συντεχνία που έχει αναλάβει υπεργολαβικά τις τύχες της χώρας. Ασφαλώς δεν μπορεί αν γίνει λόγος περί αξιών σε ένα τέτοιο πολιτικό περιβάλλον· αλλά και στη μοναδική γλώσσα που αυτοί καταλαβαίνουν, τη γλώσσα των ιδιοτελών συμφερόντων, η απονενοημένη κίνηση της Ελλάδας να στείλει όπλα στην Ουκρανία είναι πρώτου μεγέθους αυτογκόλ. Δεν χρειάζεται να επαναλάβω εδώ τους λόγους  – τους έχουν ήδη εκθέσει λεπτομερώς ακόμη και συντηρητικοί πολιτικοί αναλυτές τούτες τις ημέρες.

Θα θίξω μονάχα ένα επιχείρημα που προβάλλουν κυβερνητικοί κύκλοι και οι περί αυτούς για να δικαιολογήσουν την καταστροφική ενέργειά τους. Το επιχείρημα λέει, εν ολίγοις, πως η παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας μιας χώρας με πρόσχημα την προστασία κάποιας μειονότητας είναι ειδεχθής πράξη εισβολής, όπως ακριβώς η τουρκική εισβολή στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974. Το πρώτο που απαιτείται να δούμε εδώ είναι πόσο μακριά φτάνει αυτή η αναλογία.

Στην Κύπρο υπήρχε μια τουρκική μειονότητα, και όντως είχε υποστεί βιαιοπραγίες από τους ακροδεξιούς εθνικιστές που ηγούνταν του απελευθερωτικού αγώνα κατά των βρετανών αποικιοκρατών, τόσο στη διάρκεια του αγώνα όσο και μετά την ανεξαρτοποίηση της νήσου στις αρχές τής δεκαετίας του ’60. Από αυτή την άποψη, η Τουρκία δεν ήταν εστερείτο ψηγμάτων νομιμοποίησης, όπως υποστηρίζουν με πάθος ελληνικοί εθνοσωβινιστικοί κύκλοι. Ωστόσο, το μέγεθος και η βιαιότητα της στρατιωτικής της επέμβασης ήταν τερατωδώς δυσανάλογη προς τον διακηρυγμένο σκοπό, και προς τα δικαιώματα που τύποις τής έδινε το καθεστώς της ως εγγυήτρια δύναμης – πράγμα που φανερώνει την προσχηματικότητα του σκοπού. Δεύτερον, και πολύ σπουδαιότερο, μια τέτοια επέμβαση όφειλε, αφού εκπληρώσει τον σκοπό της, να τερματιστεί και η στρατιωτική δύναμη να επιστρέψει στη βάση της.

Αντ’ αυτού, παρέμεινε ως μόνιμη δύναμη κατοχής και δημιουργώντας ένα de facto «κράτος» επί κατειλημμένων εδαφών, εις πείσμα όλων των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, των κανονισμών της ΕΕ (στην οποίαν ανήκει επισήμως η Κύπρος από το 2004) και του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, η Κύπρος δεν συνιστούσε στρατιωτική απειλή για τη Τουρκία, πράγμα που θα δικαιολογούσε, έστω κατά παράβασιν του δικαιικού γράμματος, έκτακτες ενέργειες για την αποτροπή της.  Η Ρωσία, απεναντίας, δεν έχει την πρόθεση —ούτε προφανώς την ανάγκη— για προσάρτηση εδαφών ενώ βρίσκεται η ίδια υπό ζωτική απειλή από την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην περίμετρό της, και η απειλή αυτή είναι υψηλόφωνα εκφρασμένη· επιπλέον, στην Ουκρανία ζει μια μεγάλη ρωσική μειονότητα η οποία υφίσταται όχι μόνον παραβιάσεις στοιχειωδών πολιτικών δικαιωμάτων —όπως και στις Βαλτικές χώρες άλλωστε, και άλλες περιοχές της πρώην Ανατολικής Ευρώπης που έχουν εκχωρήσει την ανεξαρτησία τους στον Ατλαντικό άξονα— αλλά και απερίγραπτές φυσικές ωμότητες, που είναι σε όλους τόσο γνωστές ώστε δεν χρειάζεται να επιβαρύνω με φρικτές λεπτομέρειες αυτό το άρθρο. Ακόμα, ο προσεκτικός χαρακτήρας της επιχείρησης του ρωσικού στρατού δεν έχει καμιά αναλογία με την αγριότητα της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, των αμερικανικών εισβολών στη Γιουγκοσλαβία, στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία, στις μισές χώρες της Λατινικής Αμερικής ή των εισβολών του Ισραήλ στη μισή Μέση Ανατολή… Εν ολίγοις, το επιχείρημα καταρρέει εκ της προδικασίας, όπως λέμε.

Το δεύτερο που απαιτείται είναι να δούμε, αν υποθέσουμε ότι το μέλημα για την Κύπρο εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης είναι ειλικρινές, κατά πόσον η κίνησή της υπηρετεί τον σκοπό της. Δεδομένου ότι η τουρκική εισβολή στην Κύπρο σχεδιάστηκε στα επιτελεία των ΝΑΤΟϊκών «προστατών» της Ελλάδας και της Κύπρου, και δεδομένου ότι οι ευρωαμερικανοί «σύμμαχοι» της Ελλάδας όχι μόνο δεν θέλησαν να επιβάλουν ποτέ κυρώσεις στην Τουρκία αλλά και νομιμοποίησαν δι’ εσκεμμένων παραλείψεων την στρατιωτική κατοχή, η τωρινή τους απαίτηση προς την Ελλάδα να συνδράμει τον πόλεμό τους έδινε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στην Ελλάδα να ορθώσει βέτο απαιτώντας ως όρο την έμπρακτη επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για ομόλογο αδίκημα. Το ότι δεν το έκανε δεν ήταν απλώς παράλειψη ή ολιγωρία· ήταν ακόμα μία ενεργητική πράξη προδοσίας της Κύπρου (συνένοχη στην οποία είναι κι η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση, βέβαια) και στρίμωγμα της χώρας σε ακόμη πιο δυσχερή θέση στην παγκόσμια σκακιέρα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Βλ. Gregory Bateson, Don D. Jackson, Jay Haley & John Weekland, «Για μια θεωρία τής σχιζοφρένειας», στον συλλογικό τόμο Σχιζοφρένεια και οικογένεια, μετ. Κλαίρη Τρικεριώτη (Γράμματα: Αθήνα 1978)· και, ακόμα, τις πολυεπίπεδες αναλύσεις του Bateson στο Βήματα για μια οικολογία τού νου, μετ. Ελένη Σαμαρά, επιμ. Βιολέτα Καφταντζή (University Studio Press: Θεσσαλονίκη 2017).

2. Βλ. σχετικά και Philippe Descamps, «“L’OTAN ne s’étendra pas d’un pouce vers l’est”», Le Mondediplomatique, Σεπτέμβριος 2018.

3. Ένας εξέχων πολιτικός δημοσιογράφος από την Ιταλία, ο Franco Fracassi, είχε δημοσιεύσει στα μέσα της δεκαετίας του ’90 το βιβλίο Il Quarto Reich. Organizzazioni, uomini e programmi dell’ internazionale nazista (Riuniti 1996), μια εξονυχιστικά τεκμηριωμένη έρευνα για την επιβίωση των ναζιστικών ομάδων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο από τη Γερμανία αλλά και από χώρες της κεντροανατολικής Ευρώπης και τη Βαλτικής, για τη μεθοδευμένη διάσωση και την προσεχή χρησιμοποίησή τους από τους Αμερικανούς, αρχικά ως δύναμη κρούσης κατά το κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη κι εν συνεχεία ως εργαλείο ελέγχου της νέας Ανατολικής Ευρώπης απέναντι σε πιθανά σκιρτήματα αυτονόμησης της ΕΕ (ιδίως της Γερμανίας και της Γαλλίας) από την σταθερή αντι-ρωσική πολιτική του Πενταγώνου. Ο παθολογικός αντι-ρωσισμός τους ήταν ακριβώς το στοιχείο που χρειάζονταν οι αμερικανικοί σχεδιασμοί, κι ένα μεγάλο κομμάτι τους ήταν τα ουκρανικά φιλοναζιστικά τάγματα που είχαν σχηματιστεί στα χρόνια του πολέμου. Μια επικαιροποιημένη παρουσίαση αυτού του υλικού, με ανατριχιαστικά στοιχεία για τη δράση αυτών των ομάδων στην τελευταία δεκαετία, έκανε ο Fracassi προσφάτως σε τηλεοπτική του συνέντευξη (https://www.youtube.com/watch?v=GRfGA-_jP4Y&ab_channel=zouglagr). Να πω εν παρόδω ότι ο ίδιος τον περασμένο χρόνο δημοσίευσε μια σημαντική έρευνα σχετικά με τα κοινά μυστικά πειράματα βιολογικού πολέμου Αμερικανών και Κινέζων στα εργαστήρια του Γιουχάν, φωτίζοντας ένα κομμάτι του σύνθετου παζλ της παγκόσμια ενορχηστρωμένης υγειονομικής τρομοκρατίας: βλ. Franco Fracassi & Federica Ipsaro Passione, I misteri di Wuhan(Primedia eLaunch LLC, 2021).

4. Ένας από τους πιο αξιόπιστους ανταποκριτές αυτού του πολέμου, ο Δημήτρης Λιάτσος από τη Μόσχα, μας πληροφορεί ότι ο Πρόεδρος Πούτιν δεν έδρασε καν αιφνιδιαστικά, ότι πριν από την έναρξη των επιχειρήσεων είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία με το Παρίσι και το Βερολίνο όπου κοινοποίησε στους ευρωπαίους ηγέτες τί ακριβώς σκόπευε να κάνει και με ποιον τρόπο, πράγμα που ώς τώρα έχει τηρήσει σχολαστικά. Είναι σε όλους τούς προσεκτικούς παρατηρητές εμφανής, άλλωστε, η επιφυλακτικότητα της ρωσικής στρατιωτικής προέλασης και η προσοχή να μην υπάρξουν «παράπλευρες απώλειες» (κάτι που οι ελληνικές τηλεοπτικές χωματερές, βεβαίως, κάνουν αγωνιώδεις προσπάθειες να παρουσιάσουν ως ρωσική αδυναμία) – σε κατάφωρη αντίθεση με τις αμερικανικές επεμβάσεις που χρησιμοποιούν εσκεμμένα τις εκατόμβες αμάχων ως μέσον πίεσης των κυβερνήσεων.

5. Περιλαμβανομένων «ειδικών» επιχειρηματικών συμφερόντων, του εφοπλιστικού κεφαλαίου, της ειδησεογραφικής βιομηχανίας φυσικά και, τελευταίων και καταϊδρωμένων, κάποιων «αντιεξουσιαστών» της καρπαζιάς (βλ. περ. Αυτολεξεί και https://www.aftoleksi.gr/2022/03/05/h-orgi-ton-anatolikoeyropaion-ti-dytiki-aristera/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=h-orgi-ton-anatolikoeyropaion-ti-dytiki-aristera) και του θλιβερού σαλτιμπάγκου Διονύση Σαββόπουλου – παραπέμποντας μάλιστα ο τελευταίος, προς επίρρωσιν των λόγων του, στη θυμοσοφία του Στέλιου Ράμφου (https://www.topontiki.gr/2022/03/03/dionisis-savvopoulos-giati-piga-sti-sigkentrosi-sto-sintagma-kata-tis-rosikis-isvolis-stin-oukrania-photo/)… Μόνο που ο Ράμφος δεν είναι απλώς αλαλιασμένος όπως εσείς κε Σαββόπουλε· εκτελεί διατεταγμένη υπηρεσία, και κάνει πολύ προσεκτικά τη δουλειά του!
   
 

*) μικρό βιογραφικό: Φώτης Τερζάκης

_____________________________________

ΣΗΜ. το άρθρο, τις παραπομπές, κλπ, το βρήκα εδω: https://autonomidrasi.com/2022/03/09/ποιος-είναι-ο-αμυνόμενος-στην-ουκρανί/

αποκρυπτογραφώντας τον πολυχεσμένο άνθρωπο

Πρόκειται για κείμενο σατιρικό, που βασίζεται στο σοβαρό και τεκμηριωμένο άρθρο που βρήκα στη Βικιπαίδεια*, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια και ουδεμία πρόθεση έχω να θίξω τον ηρωικό (όσοι χαρίζουν χρόνο για να γράφουν σημαντικά πράγματα είναι οι σημερινοί ήρωες) συντάκτη του άρθρου. Το χρησιμοποίησα ακριβώς επειδή είναι σοβαρό για να σατιρίσω με το δικό μου τρόπο αυτά που αντιλαμβάνομαι να συμβαίνουν στον κόσμο μας και δυσκολεύομαι να εκφράσω. Ευχαριστώ το συντάκτη, λοιπόν, και πάμε!

Πολυχεσμός

 

Ο όρος πολυχεσμός εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα τον 18ο αι. από τον Αδαμάντιο Κοραή, ως αντιστοίχιση του γαλλικού civilisation αλλά έκτοτε χρησιμοποιείται και με την έννοια του culture/kultur λόγω της έλλειψης ακριβούς αντίστοιχης μετάφρασης της ξενόγλωσσης έννοιας. Στα ελληνικά συγχέονται συχνά οι λέξεις παιδεία, πολυχεσμός, κατούρα.

 

Προβλήματα ορισμού

 

Ο πολυχεσμός παρουσιάζει θεμελιακό πρόβλημα ορισμού,και το ίδιο φαίνεται πως συμβαίνει και με τον συγγενή του όρο «κατούρα». Και οι δύο αυτοί όροι αντανακλούν μέσα από τις διαφορετικές σημασίες που τους έχουν κατά καιρούς αποδοθεί και τις διαφορετικές χρήσεις στις οποίες έχουν αξιοποιηθεί πολλές καίριες ιδέες, συνθήκες, εμπειρίες και συγκρούσεις που προσδιόρισαν τη φυσιογνωμία και την εξέλιξη της σύγχρονης εποχής. Η λέξη πολυχεσμός, καθώς και η συγγενής της και συχνά χρησιμοποιούμενη σήμερα ως συνώνυμη λέξη κατούρα εμφανίστηκαν ίσως απροσδόκητα αργά στην ιστορία.

________________________

* https://el.wikipedia.org/wiki/Πολιτισμός

εργασία από το σπίτι: κέρδη και ζημίες

1. κερδίζει χρόνο ο εργαζόμενος, αυτόν που θα χρειαζόταν για τη μετακίνησή του (προς και από το χώρο εργασίας). Ο χρόνος αυτός είναι ευθέως ανάλογος με την απόσταση της κατοικίας του από τον χώρο εργασίας. Οσο μακρύτερα κατοικεί ο εργαζόμενος, τόσο περισσότερο χρόνο κερδίζει.

2. κερδίζει ο εργοδότης χώρο, μόνιμο εξοπλισμό και αναλώσιμα, όλα αυτά που θα χρειαζόταν να διαθέσει ώστε να διεκπεραιώνει ο εργαζόμενος την εργασία του. 

3. χάνουν τα Μεσα Μαζικης Μεταφοράς κέρδη από το κόστος (εισιτήρια) μετακίνησης των εργαζόμενων. 

4. κερδίζει το περιβάλλον, μια και η ρύπανση που προκαλούν τα (κάθε τύπου) οχήματα μειώνεται λόγω της μείωσης των μετακινήσεων. 

5. κερδίζει η κοινωνική συναναστροφή, μια και οι εργαζόμενοι διαχειρίζονται τον διαθέσιμο χρόνο όπως θέλουν: εκτός από ξεκούραση που ειναι ωφέλιμη γενικά, έχουν επιλογή να ασχολούνται με διάφορες δραστηριότητες ωφέλιμες για το πνεύμα και να γνωρίζονται με ανθρώπους της επιλογής τους και όχι μόνο με τους "συναδέλφους απο τη δουλειά", που μπορεί και να μη τους συμπαθούν. 

6. (θα συνεχισω αργοτερα, ελπιζω)